Chùa Ốc Cam Ranh, Khánh Hòa và những đường nét độc đáo

Gọi là chùa Ốc hay chùa San Hô, nhưng tên thật của chùa là Từ Vân. Chùa tọa lạc trên đường 3/4 (P.Cam Linh, TP.Cam Ranh, Khánh Hòa). Chùa được xây dựng năm 1968, với những nét kiến trúc độc đáo do tự tay các nhà sư tại đây xây dựng.

Điểm độc đáo khiến chùa Ốc nổi tiếng gần xa là tháp Bảo Tích và 18 tầng địa ngục được làm từ vỏ sò, vỏ ốc, san hô. Tháp Bảo Tích được xây dựng từ năm 1995, cao 39m, gồm 2 tầng, tầng trên thờ Phật, tầng dưới cho khách thăm viếng. Bước vào bên trong tháp, du khách không khỏi ngỡ ngàng trước hoa văn độc đáo được kết thủ công từ hàng ngàn vỏ sò, ốc của tòa tháp. Công trình này đã được ghi tên vào Sách Kỷ lục Việt Nam với kỷ lục: Ngôi tháp bảo tích cao nhất.
 
Đến chùa Ốc, du khách không thể bỏ qua cơ hội khám phá đường xuống địa ngục. Đó là đường hầm dài khoảng 500m, mỗi tầng mô phỏng những hình phạt ở địa ngục. Con đường này rất quanh co và tối, du khách phải dùng đèn cầy hoặc đèn pin mới đi được, điều này mang lại cảm giác thú vị cho những du khách thích khám phá. Vượt hết 18 tầng địa ngục, bạn sẽ trở lại trần gian tươi sáng bằng cửa ra là miệng của một con rồng lớn.

 
Ngoài 2 công trình chính trên, chùa Ốc còn có nhiều công trình nhỏ làm từ ốc và san hô lạ mắt như: những ngôi tháp nhỏ, bệ thờ, hình rồng, một số con vật. Du khách đến chùa Ốc còn được tận hưởng khung cảnh thoáng đãng, mát mẻ của chùa và tham quan nhiều tượng Phật lớn như: cảnh Phật Đản sanh, Phật xuất gia, Phật thành đạo, Phật chuyển pháp luân và Phật nhập niết bàn.
 
Chùa Ốc đã được nhiều du khách trong và ngoài nước biết đến. Ông Victor Lê - Việt kiều Mỹ về thăm quê hương cho biết: “Tôi rất tự hào khi quê mình có một nơi đẹp như chùa Ốc. Lần nào về thăm quê tôi cũng đến đây. Mấy người bạn của tôi rất thích chinh phục 18 tầng địa ngục”.
 
Hiện nay, chùa Từ Vân đã được thiết kế trong một số tour du lịch đến TP. Cam Ranh như là một điểm du lịch tâm linh.

Vẻ đẹp mộc mạc trên vịnh Hạ Long vào hè

Vào những ngày hè nắng chói chang trên vịnh Hạ Long, nơi những con tàu chở khách tham quan du lịch đến Hạ Long không ngừng nghỉ, là những ngày đẹp nhất không gì tả nổi với biển nước, mây trời và đảo.

Vịnh Hạ Long
Nếu như ở thành phố, không khí ô nhiễm, không gian chật chội thì ở trên vịnh mọi thứ khác biệt hoàn toàn. Những làn gió mát lành của biển cả, những con sóng xô bọt trắng xóa, bầu trời xanh ngắt choán lấy toàn bộ không gian thoáng đãng rộng rãi của vịnh Hạ Long từ sáng sớm đến tận chiều tà.

Ngày nắng chói chang là khi vịnh ở vào thời điểm đẹp nhất, từ lúc 10 giờ sáng đến tận 5 giờ chiều. Lúc ấy bầu trời xanh ngắt như ngọc, một viên ngọc được bao phủ bởi lớp mây trắng như bông khi dày khi mỏng cứ bay tụ rồi lại tan ra. Trông thật quyến rũ. Ngắm mãi không biết chán.

 

Nằm yên lặng mà nghe tiếng sóng vỗ trên mặt biển xào xạc, ngẩng lên trời mà thấy như có 1 viên ngọc khổng lồ ôm trọn biển xanh. Chốc chốc, dưới mặt nước có những đàn cá bé xíu trắng tinh vẫn nhìn rõ vẻ đẹp óng của lớp vảy nhỏ xíu được các tia nắng rọi vào, nhảy cả đàn lên khỏi mặt nước để đón ánh mặt trời, vẫy vùng trong thiên nhiên, trong làn nước xanh trong. Đàn cá ấy cứ nhảy lên vút cái, chỉ kịp đón ánh nắng hoặc hít 1 hơi mát lành, rồi lại lặn mất tăm. 

 

Trên biển ở Hạ Long, duy chỉ có những hòn đảo lớn ở Hạ Long , đảo nhỏ lô nhô trên mặt biển là cứ đứng im lìm mãi thế, để mặc cho những đứa con của mình là những chú chim biển bay đi rồi lại bay về sinh sống, làm tổ. Chúng bay vút lên trời cao từ chóp các đảo nhỏ và kêu gọi hay đùa rỡn với thiên nhiên, mà đến cả con người khi ở trên mặt biển cũng có thể nghe thấy rõ. 

Dưới chân mỗi hòn đảo là hàng vạn những con hà, con ốc bám lấy, tạo nên sự thô ráp nhưng hết sức ấn tượng. 

Hơn 1000 hòn đảo trên vịnh Hạ Long như những viên ngọc quý tô điểm cho vẻ đẹp của vịnh thêm muôn phần đẹp hơn.

Chiều tối ánh mặt trời chỉ còn chiếu le lói trên mặt biển.
Đến chiều tối, khi mặt trời chỉ còn đủ sức chiếu sáng le lói sau những áng mây đen, mây trắng, và những hòn đảo chỉ hiện lên một màu đen đúa thì tất cả trông thật huyền bí và ma mị. Mây ngày càng lan rộng và choán lấy bầu trời, ôm lấy mặt biển không để tia sáng nào lọt xuống nữa, dần dần là buổi đêm trên vịnh tràn ra. Sẽ không còn là những màu sắc lung linh những xanh lá cây, xanh ngọc lam, trắng xóa của mây hay trắng màu đá vôi của đảo nhỏ trên biển, lúc này chỉ còn là những màu đen. Đen đảo, đen nước, đen không gian xung quanh, nhưng trên trời cao vẫn lung linh những đốm sáng nho nhỏ của những ngôi sao đêm.

Tất cả dần dần chìm vào im lìm để nhường chỗ cho sự tái sinh khác, một sự tái sinh để tỏa sáng cho ngày hôm sau của muôn loài.

Những nét đẹp và văn hóa của Chùa

Trên đất nước hình chữ "S" thân thương, có rất nhiều những lệ hội, trò chơi dân gian và gắn với đó là hình ảnh về những ngôi chùa, mỗi ngôi chùa lại mang trong mình một truyền thuyết khác nhau.Và những điều đó đã trở thành nét đẹp văn hóa của người Việt Nam.

Hình ảnh ngôi chùa trong tâm thức người Việt xưa và nay đã trở thành biểu tượng cho tín ngưỡng văn hóa của Phật giáo.

Đặc sắc lễ hội chùa Thầy

Chùa Thầy tọa lạc trong khu vực của dãy núi Sài Sơn, huyện Quốc Oai, TP. Hà Nội. Hội chùa được mở từ mồng 5 đến mồng 7 tháng ba âm lịch hàng năm. Mở hội, các nhà sư, Phật tử và nhân dân làm lễ tắm tượng, lau dọn khám thờ. Nước tắm tượng được vẩy khắp nơi, chiếc khăn tắm tượng được chia nhau làm bùa cho trẻ con tránh tà khí.

Tiếp đến là lễ cúng Phật và chay đàn. Đây là nét đặc sắc nhất của phần lễ trong lễ hội chùa Thầy, một hình thức diễn xướng mang tính chất tôn giáo có sự hỗ trợ của các nhạc cụ. Các nhà sư với bộ áo cà sa, tay cầm gậy hoa đi những bước múa lượn vòng tròn, bước nhanh bước chậm thể hiện một chuyến đi không ngừng của kiếp người để vươn tới điều cao đẹp. 

Trong khung cảnh mờ ảo như xa vời, các nhà sư vừa đi vừa múa hát theo dàn nhạc đệm và tiếng mõ tụng kinh. Nó có sức cuốn hút người xem vào một thế giới linh thiêng huyền bí đậm chất Thiền.


Phần hội diễn ra với các trò chơi dân gian như chọi gà, đấu vật, đặc biệt là trò múa rối. Pháp sư Từ Đạo Hạnh được xem là vị tổ sư của nghề múa rối vùng chùa Thầy.

Sự hấp dẫn của hội chùa Thầy còn là cuộc hành hương của du khách lên thăm quần thể hang động và chùa chiền rất đẹp gắn với nhiều huyền tích về đất Phật. Cuộc hành trình đi từ chùa Cao - chùa Một Mái hang Bụt Mọc - hang Thánh Hóa - hang Cắc Cớ - động Gió Lùa - chợ Trời rồi trở về ao Rồng, nhà Rối phía trước chùa chính (chùa Cao). 

Du khách được thưởng ngoạn toàn bộ khung cảnh hùng vĩ của núi Thầy, chứng kiến cái sâu thăm thẳm của hang Cắc Cớ với những truyền thuyết về nơi đây.

Lễ hội chùa Thầy là một trong những lễ hội đặc sắc nhất trong hệ thống lễ hội của nước ta. Đây là biểu hiện sinh động của sự kết hợp 3 tôn giáo Phật, Đạo, Nho và tín ngưỡng dân gian. Lễ hội đặc biệt hấp dẫn ở loại hình diễn xướng Phật giáo đầy tính nghệ thuật.

Chùa Thầy 

Đến chùa Tây Phương chiêm ngưỡng 18 vị La Hán

Chùa Tây Phương nằm giữa một ngọn đồi lớn, trong địa phận thôn Thạch Xá, huyện Thạch Thất, Hà Nội, ngôi chùa như một cổ thụ tỏa bóng mát xuống cả một vùng rộng lớn chung quanh, đồng thời cũng thu hút khách thập phương từ mọi nơi đổ về, nhất là vào những ngày sóc vọng (rằm và mồng một) hằng tháng và hội chùa hằng năm.

Tương truyền chùa có từ lâu đời, đến năm Canh Tý (1660) đời vua Lê Thần Tông, Trịnh Tạc cho trùng tu, đặt tên là Tây Phương cổ tự. Từ đó tiếng chuông chùa ngân vang luôn là niềm ngưỡng mộ của bao thế hệ phật tử cả nước, trước hết là của nhân dân vùng quanh chùa. 

Chùa được xây dựng theo lối kiến trúc kiểu chữ Tam với ba tòa cấp dọc theo sườn núi, dựa vào thế núi từ thấp lên cao thành ba ngôi chùa song song với nhau gồm có chùa: chùa Hạ, chùa Trung, chùa Thượng. Mỗi tòa đều có kiến trúc riêng rẽ nhưng lại kết hợp thành một quần thể.
  

Một góc chùa Tây Phương. 

Đến thăm chùa Tây Phương, du khách sẽ cảm thấy ấn tượng với kiến trúc cổ kính và đồ sộ của ngôi chùa; đặc biệt là nguyên bản của nghệ thuật điêu khắc gỗ với 62 pho tượng Phật, làm bằng gỗ mít, được tạo tác công phu, tinh xảo, có giá trị nghệ thuật điêu khắc vào bậc nhất nước ta. 

Tiêu biểu nhất là 18 vị La Hán - mỗi pho một kiểu dáng, một nét mặt, phản ánh một tâm trạng, đều là những pho tượng có một không hai hiện nay trên đất nước ta.

Hàng năm, hội chùa Tây Phương bắt đầu từ mồng 6 đến mồng 10 tháng 3 âm lịch. Vào dịp hội thường tụng kinh kệ hoặc diễn các tích theo Phật thoại tại sân chùa. Tại đây, người dân có truyền thống làm con rối và có phường múa rối nước khá nổi tiếng từ lâu đời. Vào dịp hội phường rối hay tổ chức biểu diễn để phục vụ khách dự hội và là một cách bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Nhiều điểm khám phá kỳ thú trên vịnh Hạ Long

Nằm ở vùng Đông Bắc Việt Nam, là một phần bờ Tây vịnh Bắc Bộ, bao gồm vùng biển của Hạ Long, thị xã Cẩm Phả và một phần của huyện đảo Vân Đồn, Hạ Long cũng là nơi tập trung đa dạng sinh học cao.

Mang tên gọi có ý nghĩa là vịnh nơi rồng đáp xuống, vịnh Hạ Long được ví von như một bức tranh thuỷ mặc khổng lồ vô cùng sống động và kỳ vĩ với khoảng 2.000 đảo lớn nhỏ, trong đó phần lớn là đảo đá vôi. Tiềm ẩn trong lòng các đảo đá ấy là những hang động tuyệt đẹp, được mệnh danh là những lâu đài của tạo hoá giữa chốn trần gian như động Thiên Cung, hang Đầu Gỗ, động Sửng Sốt, hang Trinh Nữ, động Tam Cung...

Khi đi du lịch vịnh Hạ Long, du khách có thể đi du thuyền để ngắm cảnh. Bạn sẽ nhìn thấy sương mù mờ ảo giống như trong những giấc mơ, nước biển trong như pha lê phản chiếu hình ảnh của những hòn đảo ở xa xa…Và du khách sẽ bắt gặp những ngôi nhà nổi của dân địa phương ở Hạ Long, những chiếc thuyền tấp nập qua lại trên vịnh. Tất cả những điều đó chắc chắn sẽ làm cho du khách thích thú.

Bên cạnh đó du khách không thể không ghé qua đảo Tuần Châu, một khu du lịch nổi tiếng bậc nhất ở miền Bắc và là hòn đảo đẹp nhất trong số 1.969 hòn đảo ở vịnh Hạ Long. Ngoài ra đây là hòn đảo duy nhất có dân cư sinh sống. Tuần Châu nổi tiếng với bờ biển nhân tạo lớn nhất Việt Nam. 

Du khách có thể thoải mái vui chơi trên bờ biển thoai thoải với lớp cát trắng Trà Cổ nổi tiếng dài 4km. Các trò chơi bãi biển và dưới nước như : bóng chuyền bãi biển, đá bóng, lướt sóng, canô kéo dù, môtô trượt nước tốc độ cao sẽ đem lại cho bạn một kỳ nghỉ khoẻ khoắn, thú vị và đầy ấn tượng. Đặc biệt, du khách còn được chiêm ngưỡng và thưởng thức các món ăn ở Vườn ẩm thực Hạ Long Vườn này được xây dựng theo phong cách độc đáo, mô phóng kiến trúc cung đình Việt Nam thế kỷ 17 và 18.

Tuần Châu

Hạ Long có hệ thống hang động rất lớn, mỗi hang động đều có những vẻ đẹp riêng và những câu chuyện gắn liền với nó. Du khách có thể chọn đi tham quan hang Luồn nằm trên đảo Bồ Hòn, cách Bãi Cháy 14km để ngắm nhìn những búp thạch nhũ được kiến tạo trong hàng triệu năm với nhiều hình dạng và kích cỡ khác nhau. 

Bạn sẽ không thể tin vào mắt mình bởi khung cảnh ấy thật nguy nga và tráng lệ. Phía trước hang là hòn Con Rùa, bên phải là Cổng Trời. Nơi đây vách đá dựng đứng, bốn mùa nước trong xanh phẳng lặng như một tấm gương soi. Sát mép nước, một chiếc cổng hình cánh cung mở ra dưới chân đảo.

Nếu thích đi chùa lễ bái thì du khách hãy ghé khu di tích Yên Tử. Đây là một hệ thống chùa, am, tháp và rừng cây cổ thụ hoà quyện với cảnh vật thiên nhiên, nằm rải rác từ dốc Đỏ đến núi Yên Tử theo chiều cao dần. Vẻ đẹp của Yên Tử là sự kỳ vĩ của núi non hoà với nét cổ kính trầm mặc của hệ thống am, tháp cùng với đường tùng, cây đại, trúc, mai mọc ở hai bên đường toả bóng mát làm cho du khách thập phương quên nỗi mệt nhọc đường dốc cheo leo.

Chợ đêm Bãi Cháy

Buổi tối du khách có thể đi chợ đêm ở Hạ Long để mua những món quà địa phương về dành tặng cho bạn bè hay người thân hay thưởng thức các món ăn được bày bán ở phía bên kia đường. Nơi này vào khoảng 21h là bắt đầu nhộn nhịp người đi lại, ăn uống và mua sắm. Nếu bạn muốn ngắm toàn thành phố về đêm, bạn có thể lên cầu vượt Bãi Cháy. Ngược lại, nếu muốn ngắm cầu Bãi Cháy, bạn hoàn toàn có thể đi ra bến phà cũ đã ngừng sử dụng để uống cafe, ngắm biển và thành phố về đêm.

Vịnh Hạ Long ngoài hệ thống hang động lớn, còn có những khu di tích và thắng cảnh nổi tiếng khác đang chờ du khách đến khám phá. Chắc chắn bạn sẽ có nhiều hình ảnh và kỉ niệm tuyệt vời khi du lịch ở Hạ Long.

 

Vẻ đẹp nhà thờ Phát Diệm

Ninh Bình, khi ăn uống nhắc đến cái tên này là người ta nhớ tới cơm cháy, dê núi. Khi nhắc đến đền, chùa mọi người sẽ biết đó là chùa Bái Đính. Và nói đến đạo, đến nhà thờ người ta sẽ nói đến Nhà thờ Phát Diệm.Phát Diệm là một thị trấn ở phía nam đồng bằng sông Hồng. Đây là trung tâm huyện lỵ của huyện Kim Sơn tỉnh Ninh Bình. Trụ sở thị trấn nằm cách trung tâm thành phố Ninh Bình 27 km.

Nơi đây có tổng diện tích hơn 20 ha, nhà thờ Phát Diệm gồm 11 công trình được xây cất, bố trí hợp lý, tạo thành một cảnh quan cổ kính tuyệt đẹp. Ngay trước khuôn viên nhà thờ là hồ nước hình chữ nhật được bao quanh bởi kè đá. Giữa hồ có một hòn đảo nhỏ xanh mát bóng cây và bức tượng chúa Giêsu bằng đá trắng.

Phương đình

Bước vào trong sân của nhà thờ, những hình ảnh sẽ ghi dấu lại trong bạn không thể mờ nhạt được bởi vẻ đẹp của nó. Điểm đầu tiên trong khoảng sân mát rượi là Phương đình 3 tầng, được ghép lại từ những phiến đá xám nguyên khối kích cỡ khác nhau, điêu khắc, chạm trổ hình ảnh chúa Jêsu và các vị thánh với đường nét thanh thoát. Trên các bức tường, những phù điêu được sáng tác theo phong cách nghệ thuật dân gian Việt Nam mang tính gợi tả và cách điệu. Những chấn song cửa sổ có hình lá trúc và cây trúc mềm mại, uyển chuyển. Chóp của Phương đình không cao vút kiểu ngọn tháp như những nhà thờ khác mà được uốn cong theo phong cách mái đình Việt Nam. Nhìn bao quát, Phương đình ít nhiều mang dáng dấp tam quan chùa. Ngay cả các đường nét, tư thế ngồi hay nếp áo của bốn pho tượng Thánh Sử trên bốn đỉnh tháp cũng khiến du khách liên tưởng đến những tượng Phật trong các ngôi chùa. Trong khoảng sân giữa Phương đình và nhà thờ chính đặt các đài sen, đặc trưng của kiến trúc nhà Phật.

Nhà thờ chính

Nhà thờ chính dài có bốn mái và năm lối vào dưới các vòm đá được chạm trổ cầu kỳ. Mặt tiền của nhà thờ chính được chạm khắc hình ảnh hoa sen, hoa đào, hoa cúc, cuốn thư, nậm rượu…được cách điệu tinh xảo. Bức phù điêu khổng lồ ở chính giữa nhà thờ với hình ảnh 17 vị thiên thần trong vườn hoa Mân Côi mang dáng dấp các nhân vật trong tranh dân gian Thất đồng (bảy em bé bụ bẫm vây quanh gốc đào tìm cách hái quả đào tiên trường thọ).

Khu thánh đường uy nghi với 6 hàng cột gỗ lim (48 cột) nguyên khối, mỗi cột nặng khoảng 10 tấn. Trên gian thượng có một bàn thờ lớn làm bằng phiến đá tảng nguyên khối nặng khoảng 20 tấn. Mặt trước và hai bên được chạm trổ hình các loài hoa đặc trưng của bốn mùa, trang nhã và thanh thóat. Ánh nắng chiếu qua các ô cửa, dát lên những hình chạm khắc một màu bạc lấp lánh, đẹp huyền ảo.

Nhà nguyện thánh Giuse

Nằm song song hai bên nhà thờ chính là 4 nhà thờ nhỏ đăng đối nhau: nhà thờ Thánh Rôcô, nhà nguyện Thánh Giuse, nhà thờ Trái tim Đức Mẹ và nhà nguyện Thánh Phêrô. Mỗi nhà thờ là một tác phẩm kiến trúc tuyệt mỹ. Tuy vậy, cả 4 ngôi nhà thờ đều mang dáng dấp những ngôi đền Việt Nam với những cánh cửa và cột chống bằng gỗ, mái ngói dài cùng các mái đao cong trên đỉnh. Hai bên gian cung thánh của nhà nguyện Thánh Giuse có 14 bức phù điêu diễn tả những điển tích của Thánh giá, được coi là những kiệt tác của nghệ thuật chạm khắc đá Việt Nam.

 

Nhà nguyện thánh Phêrô

Nhà thờ Trái tim Đức Mẹ

Riêng nhà thờ Trái tim Đức Mẹ (còn gọi là Nhà thờ đá) là một tuyệt tác điêu khắc đá, được tạo hoàn toàn bằng đá cẩm thạch, từ nền, tường, cột, chấn song cửa... Những bức phù điêu đá bên trong nhà thờ ( tranh tứ quý : tùng, mai, cúc, trúc, tượng sư tử, rồng, phượng…) cũng là những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, không chỉ tuyệt đẹp mà còn rất sống động và hết sức tinh xảo.

Kỳ bí với động Hua Mạ

Thuộc địa phận Hồ Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn có một nơi ẩn chứa những cảnh đẹp về hang động, về những điều tự nhiên đẹp nhất. Những nhũ đá với màu sắc tuyệt đẹp. Làm mê mẩn lòng người. động Hua Mạ (hay còn gọi là động Treo) đang vẫy gọi du khách ghé thăm.

Với những gì tự nhiên mang lại Hua Mạ càng kỳ bí và hấp dẫn hơn. Động Hua Mạ Nằm ở lưng chừng núi, có độ cao so với mặt nước biển là 350m, có chiều dài hơn 700m, trần động có chỗ rộng và cao tới 40 – 50m, động có cửa vào ở phía Đông và thông ra ở phía Nam. Đứng trước cửa động phóng tầm mắt vút ra xa, du khách sẽ được chiêm ngưỡng bức tranh thuỷ mặc với mặt nước hồ Ba Bể trong xanh, dòng sông Năng nước chảy hiền hoà ôm trọn cánh rừng đại ngàn véo von tiếng chim hót.

Cùng đi vào lịch sử về nguồn gốc hình thành động Hua Mạ, truyền thuyết có kể lại rằng, có lần một vị tướng triều đình tuần thú qua khu vực “Lèo Pèn” (rừng ma) định dừng chân ngựa nghỉ ngơi thì ngựa cứ hý vang, không dám bước tiếp; cùng với đó là những tiếng hú kỳ bí vọng ra từ vách núi đá. Hỏi ra được dân làng cho biết, những tiếng vọng đó là lời oan khiên của những linh hồn dân binh đã cùng triều đình chống giặc tử trận trong hang chưa được siêu thoát, quan quân liền hạ trại làm lễ tế trời. Lễ tế vừa xong thì tiếng oan hồn trong hang động cũng im dần rồi mất hẳn.

Cùng năm tháng đi qua, trải qua hàng ngàn năm, trầm tích thời gian đã tạo nên một sơn động Hua Mạ lung linh thạch nhũ đá như ngày hôm nay. Tùy theo trí tưởng tượng của mỗi du khách, mỗi nhũ đá hiện lên với một dáng vẻ khác nhau: Nơi như đài sen đức Quan âm Bồ tát,  có giống cảnh thầy trò Tam Tạng đi lấy kinh, có nơi lại lô nhô mỏm đá như buổi thiết triều của các văn võ bá quan…  Cứ thế, với đủ màu trắng, đen ánh lên lung linh huyền ảo, đem lại nhiều trải nghiệm lý thú cho du khách.

Theo như những gì mà Sở VH,TT&DL tỉnh Bắc Kạn, động Hua Mạ được phát hiện từ năm 2004, vẫn còn nguyên sơ. Để phục vụ khách du lịch thăm quan, chiêm ngưỡng vẻ đẹp của động, bên cạnh việc chú trọng bảo tồn và phát triển cảnh quan tự nhiên của động, tỉnh Bắc Kạn cũng đã đầu tư mở đường lên động và hệ thống chiếu sáng.

 
Cũng theo lãnh đạo Sở VH,TT&DL tỉnh Bắc Kạn, trong định hướng phát triển du lịch tỉnh Bắc Kạn, động Hua Mạ cùng với hồ Ba Bể và Bản dân tộc Pắc Ngòi sẽ hình thành nên một quần thể du lịch tổng hợp trọng điểm của tỉnh Bắc Kạn.