Vẻ Đẹp Biển Và Núi Sầm Sơn

Thiên nhiên đã ưu ái cho Sầm Sơn một bãi biển kỳ thú, nên thơ cùng với nhiều tích sử - một tài sản vô giá của Sầm Sơn từ ngàn xưa để lại.

 

 1 ngày đi biển sầm sơn

 

Với bãi biển chạy dài gần 6 km từ cửa Lạch Hới đến chân núi Trường Lệ, đây là nơi tắm biển rất tốt. Biển Sầm Sơn với bãi cát vàng thoai thoải, nước trong xanh và nồng độ muối vừa phải rất phù hợp với sức khoẻ con người. Đây là nơi rất lý tưởng để thực hiện các tour du lịch ngắn ngày trong dịp hè như: du lich biển sầm sơn 2 ngày

 

Rặng dừa duyên dáng ven biển

Ngay từ thời Pháp thuộc, làng Núi Sầm Sơn cùng bãi biển dưới chân núi được coi là khu nghỉ mát cho các quan chức người Pháp. Sầm Sơn nhanh chóng trở thành nơi nghỉ mát nổi tiếng của Ðông Dương, và dần dần trở thành bãi tắm lý tưởng thu hút khách du lịch thập phương. Từ nhiều thập niên trước, đã có nhiều biệt thự nghỉ mát mọc lên ở đây. Vua Bảo Ðại, ông vua cuối cùng của triều Nguyễn cũng xây biệt thự riêng ở Sầm Sơn.

Thiên nhiên đã ưu ái cho vùng đất này những bãi biển kỳ thú, nên thơ. Đến với Sầm Sơn du khách sẽ được hoà mình với biển cả mênh mông soi bóng núi Trường Lệ duyên dáng; được nghe bản hoà tấu của biển và núi non với rì rào sóng vỗ bờ, với những hàng dừa xanh lao xao, những rặng phi lao vi vu trong gió, những tiếng sáo diều đánh thức trời xanh…

 

 

Bình minh trên biển Sầm Sơn

 

 

Biển Sầm Sơn vào mỗi thời khắc trong ngày lại có những vẻ đẹp khác nhau. Du khách tha hồ khám phá và tận hưởng những khoảnh khắc tuyệt vời ấy. Sáng sớm bình minh lên, bầu trời ửng hồng phía chân trời, từng đoàn thuyền đánh cá của ngư dân làng Núi trở về sau một đêm đánh bắt ngoài khơi xa, những nụ cười rạng rỡ, tràn đầy hạnh phúc báo hiệu một đêm ra khơi thành công. Và chợ hải sản được họp ngay bên bờ biển, với nguồn hải sản vô cùng phong phú của biển Sầm Sơn, du khách có thể chọn lựa và thưởng thức tôm, cua, ghẹ, mực, cá thu… là những đặc sản vừa được cất lên từ biển. Khi mặt trời dần lên cao, biển Sầm Sơn lóng lánh dát vàng, từng cơn sóng vỗ bờ trắng xoá ôm lấy dải cát mịn màng ánh lên trong nắng, những cánh diều rực rỡ giữa màu xanh của bầu trời, núi non và biển cả…

 

Buổi chiều, trời mát dịu, bãi biển tập trung rất đông người xuống tắm. Những tiếng hò reo với những cơn sóng xô, những tiếng vui đùa đuổi nhau trên cát… Du khách cũng có thể nằm phơi mình trên bãi biển, nghe những thanh âm của biển và đón những cơn gió mang theo vị mặn rất đặc trưng để tâm hồn thư thái hơn, êm dịu hơn hoặc cùng nhau xây lâu đài cát rồi lại trả nó về với biển khi những đợt sóng lên cao… Đêm Sầm Sơn, biển mờ ảo dưới ánh trăng, sao, vẫn những đợt sóng vỗ bờ nhưng dường như êm đềm hơn, vẫn là những âm thanh ấy nhưng không phải là tiếng vui đùa của du khách nhảy theo từng con sóng bạc đầu mà là những tiếng thì thầm cùng với biển và sóng…

 

 

 

Núi Trường Lệ vươn ra biển 

 

Đêm Sầm Sơn dường như có hai thế giới trái ngược nhau được ngăn cách bởi bức tường thiên nhiên là những rặng dừa và phi lao duyên dáng. Tạm biệt biển lấp lánh ánh trăng sao, tạm biệt bản nhạc du dương của gió, của sóng…, bước qua khỏi cái hàng rào thiên nhiên ấy, du khách sẽ thấy choáng ngợp trước đường Hồ Xuân Hương dọc theo bờ biển rực rỡ ánh đèn, cửa hàng, cửa hiệu tấp nập người qua lại. Trên vỉa hè ven biển là những sạp hàng bán đồ lưu niệm được làm từ các sản phẩm biển muôn màu sắc.

 

Du khách đến với biển Sầm Sơn hẳn không quên mang về tặng người thân, bè bạn những món quà lưu niệm đầy ý nghĩa. Nếu không muốn bách bộ, du khách có thể đi dạo trên con đường ven biển với những chiếc xích lô xinh xắn mà chủ nhân của nó ai nấy đều giàu lòng mến khách, thân thiện và cởi mở. Họ sẵn lòng giới thiệu tới du khách về những thắng cảnh đẹp trên quê hương Sầm Sơn yêu dấu. Du khách cũng có thể thuê những chiếc xe đạp đôi để cùng bạn bè, người thân tự mình khám phá cuộc sống sôi động về đêm của thị xã biển Sầm Sơn.

 

 

Du lịch biển Sầm Sơn

 

Không chỉ có biển thơ mộng cùng bãi tắm đẹp, thiên nhiên còn ban tặng cho Sầm Sơn nhiều danh lam – thắng cảnh, di tích lịch sử nổi tiếng trên núi Trường Lệ với những truyền thuyết lung linh sắc màu huyền thoại mang đậm chất nhân văn. Hòn Cổ Giải là nơi Trường Lệ tiếp xúc với biển trông như con giải khổng lồ đang vươn ra biển khơi. Ðền Ðộc Cước (còn gọi là đền Gầm) ngự trên đỉnh hòn Cổ Giải, điểm cực bắc của dãy Trường Lệ, ngay cạnh bãi tắm Sầm Sơn. Đền mang tên Độc Cước nghĩa là một chân, gắn liền với truyền thuyết chàng khổng lồ xẻ đôi mình, một nửa ra khơi tiêu diệt thủy quái bảo vệ dân chài, còn một nửa đứng canh trên đỉnh hòn Cổ Giải. Tưởng nhớ công ơn của chàng, người dân Sầm Sơn đã lập miếu thờ chàng ngay bên tảng đá có vết lõm dấu chân khổng lồ tương truyền là bàn chân của chàng và sau này là đền Độc Cước. Trong đền có tượng thần Độc Cước bằng nửa thân người và bước chân khổng lồ trên đá của chàng trai dũng cảm đó.

 

Để lên đền Độc Cước du khách phải qua 40 bậc đá. Đền được lập từ đời Trần, dựng lại vào thời Lê và đã qua trùng tu nhiều lần. Độc Cước không chỉ là một ngôi đền đẹp mà còn là một thắng cảnh của Sầm Sơn. Đứng ở phía sau đền, du khách sẽ được chiêm ngưỡng biển Sầm Sơn bao la và núi Trường Lệ kỳ vĩ chạy dài theo mép biển, một bức tranh thuỷ mặc tuyệt vời.

 

Hòn Trống Mái 

 

Theo sườn núi quanh co giữa những vạt thông reo là hòn Trống Mái lãng mạn tình tứ, một thắng tích độc đáo và kỳ thú. Đứng sát cạnh du khách chỉ thấy hai khối đá lớn nằm chênh vênh trên một tảng đá bằng phẳng gọi là hòn Đá Bạn. Nhưng càng lùi xa, trông chúng càng giống một đôi chim đá khổng lồ đang nằm châu mỏ vào nhau. Truyền thuyết kể rằng có đôi vợ chồng yêu nhau, chết biến thành chim vẫn quấn quýt không rời. Các tiên nữ xuống bãi Tiên tắm, cảm cái tình ấy mới biến họ thành đôi chim đá để họ vĩnh viễn bên nhau.

Kéo Rồng – vào mỗi buổi sáng của làng chài Sầm Sơn

 

Phía nam dãy Trường Lệ còn có một bãi tắm rất đẹp, cảnh quan môi trường còn rất nguyên sơ, đó là bãi tắm Tiên ẩn vào chỗ lùi của chân dãy Trường Lệ như một thung lũng nhỏ rất nên thơ. Nơi đây hứa hẹn một khu du lịch nghỉ dưỡng hiện đại trong tương lai. Trên đỉnh núi là đền Cô Tiên uy nghi, cổ kính, nơi thờ vọng Thần Độc Cước và Mẫu Liễu Hạnh. Đó là những nơi mà du khách thường tới viếng thăm mỗi khi đến Sầm Sơn.

Chú rùa trên núi Trường Lệ

 

Sầm Sơn với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ quả là vùng sơn thuỷ hữu tình, biển cả bao la đầy chất thơ cùng những thắng tích và huyền thoại mang đậm chất nhân văn và lòng mến khách của người dân nơi đây. Biển Sầm Sơn hứa hẹn một kỳ nghỉ hè đầy hấp dẫn và lý thú.

 

Ruộng bậc thang Sa Pa trở thành danh thắng Quốc gia

Tối 2/11/2013, tại sân vận động trung tâm thị trấn Sa Pa sẽ diễn ra Lễ kỷ niệm 110 năm du lịch Sa Pa (1903 – 2013) và Lễ công bố Quyết định công nhận ruộng bậc thang Sa Pa là danh thắng quốc gia.

Trao đổi với phóng viên Dân trí ngày 14/8, ông Nguyễn Văn Thắng, Chánh Văn phòng Sở VHTT&DL tỉnh Lào Cai cho biết, các hoạt động chào mừng Lễ kỷ niệm 110 năm du lịch Sa Pa sẽ diễn ra từ 15/10 đến 3/11/2013, trong đó tâm điểm của hoạt động tập trung vào 03 ngày từ 1/11-3/112013.

 

 

Ruộng bậc thang Sa Pa được công nhận là danh thắng quốc gia

Tại lễ kỷ niệm sẽ có nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc, tạo điểm nhấn quan trọng trong Lễ kỷ niệm như: Hội thảo quốc tế với chủ đề “Bảo tồn di sản văn hóa các dân tộc miền núi gắn với phát triển sản phẩm du lịch bền vững trong bối cảnh toàn cầu hóa”; Chương trình du lịch khám phá Fansipan năm 2013; Lễ khởi công xây dựng quần thể du lịch, ẩm thực, vui chơi, giải trí Fansipan; Chương trình Festival đường phố Sa Pa; Chương trình khám phá di sản văn hóa các dân tộc Sa Pa; Lễ gắn biển công trình chào mừng kỷ niệm 110 năm du lịch Sa Pa; công bố quyết định công nhận ruộng bậc thang là danh thắng quốc gia...

 

Bên cạnh đó các chương trình văn nghệ mang đậm bản sắc dân tộc sẽ diễn ra với các tiết mục: Hát giao duyên người Dao Đỏ; Cảnh kéo vợ người Mông; Lễ đón dâu người Giáy… Lễ kỷ niệm hứa hẹn thu hút nhiều khách du lịch.

 

Ngoài ra, Sở VHTT&DL Lào Cai cũng phối hợp với UBND huyện Sa Pa sẽ tổ chức khai mạc Triển lãm “Sa Pa - hành trình vươn tới đô thị du lịch quốc gia” thông qua các hình ảnh, mô hình, bản quy hoạch… phản ánh thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa các dân tộc ở Sa Pa qua các thời kỳ. Nằm trong chuỗi sự kiện chào mừng 110 năm du lịch Sa Pa còn màn bắn pháo hoa đặc biệt.

 

 

Cũng theo thông tin từ Sở VHTT&DL Lào Cai, 6 tháng đầu năm 2013, lượng khách du lịch đến Lào Cai đạt 640.290 lượt, trong đó 278.700 lượt khách quốc tế,  361.590 lượt khách nội địa. Tổng thu từ du lịch đạt 1.293,851 tỷ đồng.

 

 

 

Khám phá sông nước miền Tây theo dấu “Người tình”

Các tay máy, chủ yếu là dân “phượt” đã rong ruổi trở lại con đường của đôi tình nhân trong bộ phim “Người tình” nổi tiếng để ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ về đất nước, con người Việt Nam trên những nẻo đường.

 

Tác phẩm Chợ Sa Đéc xưa và nay, tác giả Nguyễn Như Thống

 

Những khoảnh khắc đẹp của sông nước miền Tây được các tay máy, chủ yếu là dân “phượt”, ghi lại trong hành trình 600 km qua 7 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đã tạo ấn tượng mạnh mẽ cho người xem tại triển lãm Photo Tour 2013 – Theo dấu người tình diễn ra từ 28-6 đến 5-7 tại Ngôi nhà Ý, 18 Lê Phụng Hiểu, Hà Nội.

Năm 1993, bộ phim Người tình (L’Amant) của đạo diễn người Pháp Jean-Jacques Annaud, dựa theo cuốn tiểu thuyết mang tính tự truyện của nữ nhà văn Marguerite Duras, được công chiếu tại Việt Nam đã làm dấy lên làn sóng “Thời trang người tình” trong giới trẻ. Bộ phim cũng đã gợi cảm hứng cho nhiều bạn trẻ rong ruổi trở lại con đường của cô gái Donadieu (Jane March, diễn viên người Anh) và người tình châu Á (tài tử Hồng Kông Lương Gia Huy thủ vai) đã từng đi. Làn sóng du lịch khám phá Đồng bằng sông Cửu Long (Mekong Delta) và Sa Đéc cũng bùng lên ở phương Tây trong thập niên 1990.

Lấy cảm hứng từ làn sóng du lịch văn hoá này, trong tháng 5-2013, hơn 40 tay máy, phần lớn từ diễn đàn du lịch phượt lớn nhất Việt Nam (Phượt.vn), đã vượt quãng đường dài qua TP HCM, Tiền Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Cần Thơ,Trà Vinh, Bến Tre để ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ về đất nước con người Việt Nam trên những nẻo đường đi qua, đặc biệt là ngôi nhà cổ Huỳnh Thủy Lê, bối cảnh chính của phim Người tình. Ban tổ chức đã chọn ra những bộ ảnh xuất sắc và trao thưởng sau khi kết thúc hành trình.

Photo tour - Theo dấu người tình là sự kiện hướng đến kỷ niệm 40 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Ý.

 

Một số tác phẩm tiêu biểu trong triển lãm:
 

 

Tác phẩm đoạt giải nhất Miệt mài bên hoa, tác giả Nguyễn Việt Tú

 

Tác phẩm đoạt giải nhì Chợ Sa Đéc xưa và nay, tác giả Nguyễn Như Thống



Tác phẩm đoạt giải nhì Theo dấu người tình, tác giả Nguyễn Như Thống

 

 

Ngũ Hành Sơn

Ngũ Hành Sơn thắng cảnh nổi tiếng mà bất cứ du khách nào khi đi du lịch Đà Nẵng không thể bỏ qua. Một tuyệt tác về cảnh quan thiên nhiên “sơn kỳ thủy tú”, huyền ảo thơ mộng mà tạo hóa đã ban tặng cho Đà Nẵng nằm cách trung tâm thành phố khoảng 8 km về hướng nam. Giữa đồng bằng giáp biển mọc lên 5 ngọn núi không quá lớn, như một bàn tay khổng lồ nâng đỡ vùng đất này.

Ngũ Hành Sơn được bao bọc quanh mình rất nhiều những huyền thoại khác nhau. Không gian thơ mộng của cảnh trí và vẻ bãng lãng cổ tích của những câu chuyện cổ đã mang lại cho Ngũ Hành Sơn  một sắc thái thần tiên mà ít nơi nào có được.

 

 

 

 

Theo truyền thuyết của người Chăm, thuở xa xưa có một ẩn sĩ sống giữa bãi cát mênh mông bên bờ biển. Một hôm, ẩn sĩ thấy Nữ Thần Naga xuất hiện, mang theo một cái trứng, giao cho Thần Kim Quy cất giữ ngả phía sông Hàn để trừ khử sự quấy nhiễu của ma quái. Thần Kim Quy để quả trứng lại nhờ ẩn sĩ chăm sóc, và tặng ẩn sĩ một móng rùa để bảo vệ trứng. Dưới sự bảo vệ của ẩn sĩ, quả trứng ngày càng lớn nhanh một cách kỳ dị. Một hôm, sau giấc ngủ say, ẩn sĩ tỉnh mộng và nhìn thấy một thiếu nữ xinh đẹp  từ trong trứng bước ra, vỏ trứng nứt làm 5 mảnh, trở thành 5 trái núi, là Ngũ Hành Sơn ngày nay. Vua Chăm nghe được câu chuyện ấy liền cưới thiếu nữ làm vợ, còn Thần Kim Quy chở ẩn sĩ biến lên trời.

 

Gần 200 năm trước, Vua Minh Mạng đã từng vi hành đến đất này. Ông du ngoạn, thưởng lãm khắp các danh thắng và đặt tên cho núi, cho các hang động, chùa chiền. Không ai biết những cái tên: Ngũ Hành Sơn, Huyền Không, Hóa Nghiêm, Lăng Hư, Tàng Chân, Vân Nguyệt, Thiên Long… đã làm nhà vua phải suy nghĩ mất bao nhiêu thời gian.

 

 

 

Ngũ Hành Sơn huyền ảo

 

Đến Ngũ Hành Sơn, du khách thường đến ngọn núi lớn Thủy Sơn. Rồi đến chùa Tam Thai hay chùa Linh Ứng, tiếp  tục  lần lượt  ghé vào các hang động Huyền Không, động Linh Nham, động Vân Thông, động Lăng Hư, động Vân Nguyệt…

 

Chùa Tam Thai giống như “Sao Tam Thai” tức là 3 ngôi sao làm thành cái đuôi của chùm sao Đại Hùng Tinh. Khi đến Vọng Giang, du khách có thể phóng tầm mắt nhìn thấy dòng sông Cẩm Lệ, dòng sông Hàn đẹp như tranh vẽ… Du khách từ vùng biển muốn lên thăm Linh Ứng phải bước lên khoảng 108 tầng cấp, nếu đến chùa Tam Thai nằm ở phía nam phải đi xa hơn những tầng cấp dài 156 bậc.

 

 

Chùa Tam Thai cổ kính

 

Hang động núi đá vôi Ngũ Hành Sơn không có nhiều thạch nhủ như Phong Nha ở Quảng Bình, nhưng lại có nhiều ngóc ngách khơi gợi trí tưởng tượng của du khách, được xem là Nam thiên danh thắng từ bao đời nay Ở động Quan Âm, nhiều thạch nhũ tạo ra những hình tượng Phật rất độc đáo, trong đó khối thạch nhũ tạo thành tượng Quán Thế âm Bồ tát rất hoàn hảo, đẹp hơn bất cứ pho tượng nào do thợ điêu khắc tạc nên. Trong động Quán Thế âm còn có bộ tam khí nhà Phật gồm chuông, trống, mõ bằng đá, đánh vào nghe vang âm.

 

Động Huyền Không là một trong những động lớn và đẹp nhất của ngọn Thủy Sơn và có thể nói rằng nếu ai đó đã từng đến Ngũ Hành Sơn mà chưa vào động Huyền Không thì coi như người đó chưa biết Ngũ Hành Sơn.

 

 

Bên trong Động Huyền Không

 

Trong đó, huyền bí nhất là động Âm Phủ thuộc ngọn Thủy Sơn. Trong dân gian, âm phủ là nơi để trừng phạt những người gây ra nhiều tội lỗi. Muốn vào động, khách phải qua cầu Nại Hà. Đây là nơi có nhiều thú dữ, rắn độc mà khi người hiền thì thong dong bước qua, còn người dữ thì luôn gặp trắc trở, có khi phải làm mồi cho thú dữ… Là hang động tự nhiên nhưng có điều lạ là động này có nhiều ngóc ngách đi sâu xuống lòng đất làm người ta liên tưởng đến các cửa ngục của đường xuống âm phủ. Vì thế, du khách đi vào đây sẽ thấy những cảnh giới của cõi âm, như: Đài Linh Anh, điện Phán Quy, điện Minh Vương, ngục A Tỳ, suối Giải Oan…

 

 

Đường vào động Âm Phủ

 

Đặc biệt, trong động này có một khu tái hiện lại tích xưa trong triết lý nhà Phật về đại hiếu tử Mục Kiền Liên. Ông là nhà sư tu luyện đắc quả nhưng chưa đủ sức để cứu mẹ siêu thoát vì bà lúc sinh thời đã gây nhiều tội lỗi. Vì vậy, ông nguyện trở lại trần gian tu hết kiếp này đến kiếp khác và độ người mẹ tội nghiệp của mình. 

 

Cuối cùng, ông tu luyện đã đủ phước để xuống tận địa ngục cứu mẹ. Vì thế, hàng năm có mùa Vu Lan báo hiếu để nhắc nhở người đời về lòng hiếu thảo qua tấm gương của đại hiếu tử Mục Kiền Liên. Và còn rất nhiều cảnh giới địa ngục dù là nhân tạo nhưng cũng đủ làm du khách phải suy nghĩ về cách sống của mình… Một điều gây thú vị cho khách là ngoài những ngóc ngách của cửa địa ngục, động Âm Phủ lại có một hướng đi lên, được gọi là đường lên thiên đàng. Khác với những lối đi tối om và rùng rợn, đường lên trời là một lối đi qua những bậc thang sáng choang ánh mặt trời. “Đỉnh trời” quay mặt về hướng Đông, nhìn ra biển mênh mông bát ngát.

 

Đặc Biệt khi du khách tới  Vọng Giang đài trên ngọn Thủy Sơn,có thể nhìn con sông Trường Giang chảy xanh biếc trong hoàng hôn, hoặc đứng trên Vọng Hải đài dõi nhìn bãi cát cắt dọc theo chân sóng, phóng tầm mắt bao quát phong cảnh với mây bay gió thoảng, những làn sóng nhẹ xô đuổi vào bờ cát trắng. Chiều xuống, người người tấp nập ra tắm biển, hóng gió, từng tốp ngư dân nhẫn nại đẩy thuyền thúng ngoài khơi…, lòng người như đã giao cảm được với đất trời , bỏ quên sau lưng bao chuyện thế gian.

 

 

Ngũ Hành Sơn nhìn từ Vọng Giang Đài

 

 

Đến với Ngũ Hành Sơn, du khách không chỉ được hòa mình vào không gian của những lễ hội, của phong cảnh hữu tình, của làng nghề nhộn nhịp…, mà còn có được một kỳ nghỉ dưỡng lý tưởng bên bãi biển Non Nước. Ngũ Hành Sơn được ví như hòn non bộ khổng lồ giữa lòng thành phố Đà Nẵng. Cùng với Bà Nà, Sơn Trà, nơi đây được xem là điểm dừng chân hấp dẫn đối với khách du lịch mỗi khi đến với miền Trung trên hành trình khám phá các di sản thế giới.

 

Ngũ Hành Sơn làm cho du khách như rũ sạch bụi trần, thoát vòng tục lụy đi vào chốn bồng lai tiên cảnh. Bên cạnh, những giá trị văn hóa tâm linh đã góp phần làm nên sự kỳ ảo và hấp dẫn mà một khi đã đến bạn sẽ không thể nào quên.

 

Thánh địa Mỹ Sơn

Thánh địa Mỹ Sơn thuộc xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, cách thành phố Đà Nẵng khoảng 69 km và cách thành cổ Trà Kiệu khoảng 20 km, là tổ hợp bao gồm nhiều đền đài Chăm Pa, trong một thung lũng đường kính khoảng 2 km, bao quanh bởi đồi núi. Đây từng là nơi tổ chức cúng tế của vương triều Chăm pa cũng như là lăng mộ của các vị vua Chăm pa hay hoàng thân, quốc thích. Thánh địa Mỹ Sơn được coi là một trong những trung tâm đền đài chính của Ấn Độ giáo ở khu vực Đông Nam Á và là di sản duy nhất của thể loại này tại Việt Nam.

 

Thánh địa Mỹ Sơn thuộc xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, cách thành phố Đà Nẵng khoảng 69 km và cách thành cổ Trà Kiệu khoảng 20 km, là tổ hợp bao gồm nhiều đền đài Chăm Pa, trong một thung lũng đường kính khoảng 2 km, bao quanh bởi đồi núi. Đây từng là nơi tổ chức cúng tế của vương triều Chăm pa cũng như là lăng mộ của các vị vua Chăm pa hay hoàng thân, quốc thích. Thánh địa Mỹ Sơn được coi là một trong những trung tâm đền đài chính của Ấn Độ giáo ở khu vực Đông Nam Á và là di sản duy nhất của thể loại này tại Việt Nam.
 

Thánh địa

Từ năm 1999, thánh địa Mỹ Sơn đã được UNESCO chọn là một trong các di sản thế giới tại phiên họp thứ 23 của Ủy ban di sản thế giới theo tiêu chuẩn C (II) như là một ví dụ điển hình về trao đổi văn hoá và theo tiêu chuẩn C (III) như là bằng chứng duy nhất của nền văn minh châu Á đã biến mất.

Mỹ Sơn có lẽ được bắt đầu xây dựng vào thế kỷ 4. Trong nhiều thế kỷ, thánh địa này được bổ sung thêm các ngọn tháp lớn nhỏ và đã trở thành khu di tích chính của văn hóa Chămpa tại Việt Nam. Ngoài chức năng hành lễ, giúp các vương triều tiếp cận với các thánh thần, Mỹ Sơn còn là trung tâm văn hóa và tín ngưỡng của các triều đại Chămpa và là nơi chôn cất các vị vua, thầy tu nhiều quyền lực. Những di vật đầu tiên được tìm thấy ghi dấu thời đại vua Bhadravarman I (Phạm Hồ Đạt) (trị vì từ năm 381 đến 413), vị vua đã xây dựng một thánh đường để thờ cúng linga và Shiva. Mỹ Sơn chịu ảnh hưởng rất lớn của Ấn Độ cả về kiến trúc - thể hiện ở các đền tháp đang chìm đắm trong huy hoàng quá khứ, và về văn hóa - thể hiện ở các dòng bia ký bằng chữ Phạn cổ trên các tấm bia.
 

Dựa trên các tấm bia văn tự khác, người ta biết nơi đây đã từng có một đền thờ đầu tiên được làm bằng gỗ vào thế kỷ 4. Hơn 2 thế kỷ sau đó, ngôi đền bị thiêu hủy trong một trận hỏa hoạn lớn. Vào đầu thế kỷ 7, vua Sambhuvarman (Phạm Phạn Chi) (trị vì từ năm 577 đến năm 629) đã dùng gạch để xây dựng lại ngôi đền còn tồn tại đến ngày nay (có lẽ sau khi dời đô từ Khu Lật về Trà Kiệu). Các triều vua sau đó tiếp tục tu sửa lại các đền tháp cũ và xây dựng các đền tháp mới để thờ các vị thần. Gạch là vật liệu tốt để lưu giữ ký ức của một dân tộc kỳ bí và kỹ thuật xây dựng tháp của người Chàm cho tới nay vẫn còn là một điều bí ẩn. Người ta vẫn chưa tìm ra lời giải đáp thích hợp về chất liệu gắn kết, phương thức nung gạch và xây dựng.

D1

Những ngọn tháp và lăng mộ có niên đại từ thế kỷ 7 đến thế kỷ 14, nhưng các kết quả khai quật cho thấy các vua Chăm đã được chôn cất ở đây từ thế kỷ 4. Tổng số công trình kiến trúc là trên 70 chiếc. Thánh địa Mỹ Sơn có thể là trung tâm tôn giáo và văn hóa của nhà nước Chăm pa khi thủ đô của quốc gia này là Trà Kiệu hay Đồng Dương.

Tại thánh địa Mỹ Sơn có một đền xây dựng bằng đá, nó cũng là đền đá duy nhất của các di tích Chăm. Văn bia tại Mỹ Sơncho biết, đền này được trùng tu lần cuối cùng bằng đá vào năm 1234. Ngày nay, ngôi đền này đã bị sập (có lẽ do bom Mỹ trong chiến tranh Việt Nam, vì ngay sát tháp là một hố bom sâu hoắm vẫn dấu tích) nhưng hệ móng của nó cho thấy nó cao trên 30 m và đây là ngôi đền cao nhất của thánh địa này. Các tài liệu thu thập được xung quanh khu đền này cho thấy nhiều khả năng đây là vị trí của ngôi đền đầu tiên vào thế kỷ 4.

Với hơn 70 công trình kiến trúc bằng gạch đá, được xây dựng từ thế kỷ thứ 7 đến thế kỷ 13, Mỹ Sơn trở thành trung tâm kiến trúc quan trọng nhất của Vương quốc Champa. Những đền thờ chính ở Mỹ Sơn thờ một bộ Linga hoặc hình tượng của thần Siva - Đấng bảo hộ của các dòng vua Chămpa. Vị thần được tôn thờ ở Mỹ Sơn là Bhadrésvara, là vị vua đã sáng lập dòng vua đầu tiên của vùng Amaravati vào cuối thế kỷ 4 kết hợp với tên thần Siva, trở thành tín ngưỡng chính thờ thần - vua và tổ tiên hoàng tộc.

Dấu ấn thời gian

Bằng vật kiệu gạch nung và đá sa thạch, trong nhiều thế kỷ người Chăm đã dựng lên một quần thể kiến trúc đền tháp độc đáo, liên hoàn: Đền chính thờ Linga-Yoni biểu tượng của năng lực sáng tạo. Bên cạnh tháp chính (Kalan) là những tháp thờ nhiều vị thần khác hoặc thờ những vị vua đã mất. 
Mặc dù thời gian cùng chiến tranh đã biến nhiều khu tháp thành phế tích nhưng những hiện vật điêu khắc, kiến trúc còn lại cho đến ngày nay vẫn còn để lại những phong cách giai đoạn lịch sử mỹ thuật dân tộc Chăm, những kiệt tác đánh dấu một thời huy loàng của văn hoá-kiến trúc Chăm Pa cũng như của Đông Nam Á.

Thánh địa Mỹ Sơn có hai ngọn đồi , chúng nằm đối diện nhau theo hướng đông – tây ngay ngã tư của một con suối , các nhánh của con suối chia vùng này thành 4 khu vực 

• Khu A : gồm các tháp và di tích nằm trên ngọn đồi phía đông
• Khu B : gồm các tháp và di tích nằm ngọn đồi về phía tây
• Khu C : gồm các tháp và di tích nằm phía nam , có hai khu C1 và C2
• Khu D : gồm các tháp và di tích nằm phía bắc

 

 

Cách phân chia này phù hợp với địa thế phong thủy , tránh được tình trạng xé lẻ từng mảnh vụn của tổng thể kiến trúc của mỗi tháp mà trước đây nhà khảo cổ học người Pháp ông H.Parmentier đã công bố năm 1904 
Khu A có 5 kiến trúc : 1 tháp chính và 4 tháp phụ 
Khu B có 4 kiến trúc : 1 tháp chính và 3 tháp phụ ? 
Khu C chia làm C1 và C2 ,  C1 nằm phía đông được bao quanh bằng một con suối gồm có 16 kiến trúc (4 kiến trúc nằm rải rác bên ngoài và 12bên trong) : 2 tháp chính với 8 tháp phụ , 1 tháp chính và 2 tháp phụ đi kèm cùng một số tượng điêu khắc bằng đá. C2 nằm phía tây gồm có 26 kiến trúc ( 6 ngoài và 20 trong ) : 3 tháp chính và 12 tháp phụ cùng với một số tượng , phù điêu cùng các tác phẫm điêu khắc , bi kí bằng đá mang tính tôn giáo 
Khu C là khu vực có nhiều tháp và các tác phẫm điêu khắc nhất 
Khu D có 12 kiến trúc ( 1 ngoài và 11 trong) : 

 

Tất cả là 46 kiến trúc có thể đếm được trong khoảng ước chừng 70 kiến trúc của Thánh địa này .

• Khu A có thể được xem như là khu vực linh thiêng nhất nó mô tả toàn bộ triết lý của vương quốc và dân tộc Champa hay chỉ riêng vùng đất Shimhapura Các biểu tượng sư tử hay về bộ phận sinh dục nam và nữ được các nhà điêu khắc và các nghệ sĩ cổ đại Champa sáng tác theo hình ảnh thật chứ không cách điệu như các tác phẫm ơ nơi khác , hình ảnh bộ phận sinh dục được thờ phượng rất trân trọng ở nơi đây , ngoài ra Khu A là một trong toàn bộ một tổng thể kiến trúc mang tính chất triết lý và thờ phượng đặc sắc nhất của nghệ thuật sử dụng gạch và đất nung để trang trí trên tháp của dân tộc Champa trong thời kỳ vàng son của vương quốc này .

Một số trong các tác phẫm bằng đất nung vẫn còn vẽ đẹp sắc sảo , với các nét đặc thù của nó, mặc dù nó đã trải qua phơi mình giữa nắng mưa suốt gần 1500 năm mà vẫn không hề hấn gì , phần còn lại của toàn cảnh thánh địa Mỹ Sơn điêu tàn , thê lương như nhận xét cách đây hơn một thế kỷ rưỡi của sách Đại Nam Nhất Thống Chí .

• Khu B tương đối là nhỏ nhất trong quần thể kiến trúc ở đây , tháp chính không có các kiến trúc phụ đầy đủ đi theo kèm như Hỏa tháp , Thủy tháp....như các tháp khác của Champa , tuy nhiên ở đây có nét đặt biệt là tượng thần Siva trở thành chủ đề thở phựơng chính của khu này .

• Khu C1 là nền cũ của một ngôi tháp với một kiến trúc đẹp nhất và vĩ đại nhất trong Thánh địa Mỹ Sơn, chung quanh nó , đôi chỗ vãn còn thấy di tích nền móng của sáu ngôi tháp nhỏ bao bọc tạo thành một quần thể kiến trúc tăng thêm phần uy nghi vĩ đại của ngôi tháp chính , theo những tài liệu để lại thì đây là ngôi tháp cao nhất trong Thánh địa Mỹ Sơn với chiều cao 24 m , diện tích đáy là hình vuông , mổi cạnh dài 10m , tháp có 2 cửa ra vào hướng đông và tây , hướng tây nhìn xuống khu C1 , trong tháp thờ một bộ Linga – Youni lớn ( nay chỉ còn một bệ đá Youni ) phần trên tháp có 3 tầng , các tầng nhỏ dần lại và trên cùng là đỉnh tháp bằng sa thạch , ở mỗi tầng đều có cửa giả có hình người đứng dưới vòm cuốn , hai cửa giả hai bên hông là hai vòm cuốn chồng lên nhau , trên mỗi vòm cuốn là một hình tháp thu nhỏ , mỗi cửa chính đều có tiền sảnh, cửa hình vòm hoa văn rất tinh xảo , hai trụ vuông ép sát nằm hai bên làm tăng thêm vẽ uy nghi ngôi tháp

Ngoài của tháp thì các trụ áp tường kéo dài khỏang 4 m với những trang trí hoa văn hình lá cuốn hình chử S nối liền nhau , các vật trang trí là các tượng điêu khắc bằng sa thạch hình Makara , hình vũ nữ Apsara , sử tử , voi , chim thần Garuda.

 

• Khu D có 12 kiến trúc ( 1 ngoài và 11 trong) :2 tháp chính , và 4 tháp phụ ,trong đó có 1 tháp chính không có tháp phụ đi kèm ? cùng một số tượng điêu khắc bằng đá.
•  

Mỹ Sơn được tổ chức UNESCO thừa nhận nó là một di tích lịch sử của nhân loại vài năm 1999, hãy trả lại cho khu Thánh địa Mỹ Sơn những gì của nó , đó cũng là lòng tự trọng của con người chứ không phải sợ một lời nguyền của vua Bhadravarman đệ nhất là người khởi công xây dựng thánh địa này với những lời nguyền như sau : ".....Nếu có kẻ nào dùng vũ lực để chiếm đoạt hay phá hủy ....thì nhân dân không phải tội, mà tội lỗi sẽ dành cho kẻ đó.... 

 

Mỹ Sơn ngày nay tuy vẫn uy nghi trầm mặc nhưng cũng mang trong mình nhiều nỗi đau của quá khứ, ta hãy trân trọng giữ gìn, vì tương lai và cũng vì quá khứ.