Thứ Sáu, 1 tháng 11, 2013
Mua gì khi du lịch Sapa
Thường thì sau một đêm nằm lắc lư trên tàu, hoặc cả một chặng đường ô tô khoảng 350 cây số, bạn đến thị xã Lào Cai, nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt. Sau đó bạn đến thăm Sa Pa, Bắc Hà hoặc những nơi có cảnh quan thiên nhiên hấp dẫn, có đồng bào các dân tộc với muôn sắc màu văn hóa.
Dù bạn ở bất cứ đâu trên thế giới này nhưng đều có chung một đặc tính, là đi đâu xa, khi về đều có quà lạ làm kỷ niệm cho bạn bè, người thân. Vậy Sapa có những món qùa gì để bạn có thể mua về làm quà cho người thân?
Đồ thổ cẩm
Nếu bạn đến với Sa Pa hoặc Bắc Hà, xin đừng ngần ngại chọn mua những tấm thổ cẩm bày bán ở cửa hàng, trong chợ hoặc đồng bào địa phương mời chào trên đường, giữa phố. Một tấm thổ cẩm bằng bàn tay hay dài hơn gang tay, đó là sản phẩm của các cô gái phải thêu mất nửa tháng. Làm ra một tấm áo, từ khi xe lanh đến lúc hoàn chỉnh bộ trang phục, phải mất vài tháng. Còn bộ váy áo của người phụ nữ, phải trải qua rất nhiều công đoạn. Chỉ cần nhìn bộ trang phục, cũng đủ biết sự cần mẫn, nhẫn nại của họ.
Với thổ cẩm, người ta quan niệm đồ “sịn” là những tấm hoàn toàn thêu và khâu bằng tay, đường khâu hơi thô, màu sắc được pha trộn trong tấm thổ cẩm hài hoà, hơi tối. Còn đối với những tấm thêu, chắp vải đường khâu bằng náy, màu sắc kết hợp quá rực rỡ, cứng nhắc là đã có sự can thiệp của công nghệ hiện đại, được gọi là đồ công nghiệp.
Trên thị trường thổ cẩm Sa Pa, Bắc Hà khách du lịch, tham quan là người phương Tây thường tìm mua những đồ làm tay. Khách từ các thành thị Việt Nam đến lại chuộng đồ công nghiệp hơn. Đã là thổ cẩm, thì bản sắc dân tộc thể hiện rất rõ. Nhìn những đồ khâu bằng tay, dù chẳng hiểu gì về văn hoá dân tộc, cũng dễ nhận được ngay. Còn đồ công nghiệp thì rực màu sắc, nhưng bản sắc còn rất ít.
Đồ thổ cẩm làm bằng tay của người dân tộc ở Sapa rất được khách du lịch ưa chuộng.
Đi Sapa nhớ mua “đào rọ” làm quà
Sa Pa vào hạ lúc nào cũng hấp dẫn người miền xuỗi với những vườn đào trĩu quả trong các bản quanh thị trấn. Quả đào Sa Pa chính hiệu chỉ to gần bằng cái chén mắt trâu, căng tròn, được bao phủ một lớp lông mỏng màu cẩm thạch, pha lẫn những vết màu huyết dụ lấm chấm đen. Vị chua thanh, chát chát, ngòn ngọt, mùi thơm đặc vị không lẫn vào đâu được…
Đào Sa Pa được bán rải rác bên vệ đường thị trấn, nhưng chủ yếu là đưa tới chợ Sa Pa bằng lờ củ, sọt, rọ trên vai người Mông, trên xe thồ; nhiều thì bằng xe ô tô. Đào được xếp hình tháp, nằm phủ kín các vỉa hè phố chợ.
Nhưng bạn nhớ mua chiếc rọ để đựng đào mang về chứ không nên đựng bằng túi nilông. Nhiều người ngại không muốn mang những rọ đào nên đựng đào bằng túi nilông hay những chiếc thùng giấy, khi về đào hầu như không còn nguyên vẹn dập nát, màu xám xịt…bỏ đi gần hết.
Đi Sapa nhớ mua “đào rọ” làm quà.
Thuốc nam, thuốc lá
Là người sành thuốc, đến với Sa Pa, bạn hãy vào chợ mua các loại thuốc Nam, Bắc mang về làm quà cho người có tuổi hoặc người già. Vào chợ, bạn có thể mua các loại thuốc lẻ vị hoặc đã được chủ hàng gói sẵn thành từng thang đủ vị, đủ loại. Nào những cam thảo, bạch truật, ngũ gia bì, hạt sen, tâm sen, tam thất, đương quy, xuyên khung, bát mộc hương, đỗ trọng... Chủng loại cây, cỏ ở Sa Pa rất phong phú và hầu hết là đầu vị, từ lâu đã nổi tiếng bởi những loài cây cỏ đó chỉ thích hợp với vùng khí hậu này.
Sơn trà ngâm đường kính đúng công thức vừa bổ, vừa làm thuốc bệnh.
Mật ong rừng có nhiều đặc dụng, nhưng tốt nhất là đối với người già ho hen, trẻ em còi cọc.
Rễ cây hoàng liên có hàm lượng tetracilin cao chữa các bệnh phủ lục ngũ tạng, kể cả bệnh đau mắt, bệnh ngoài da.
Nấm linh chi có bạch linh chi và hắc linh chi tán bột pha trà uống hàng ngày sẽ điều hoà huyết áp, chữa bệnh tim mạch, thậm chí ngăn ngừa bệnh ung thư.
Thuốc nam, thuốc lá làm quà cho người cao tuổi.
Các vị thuốc của Sa Pa ngày nay không chỉ thu hút được sự chú ý của khách du lịch trong nước và các nước lân cận mà còn gây được sự chú ý của các du khách từ phương Tây đến với Sa Pa.
Dù bạn ở bất cứ đâu trên thế giới này nhưng đều có chung một đặc tính, là đi đâu xa, khi về đều có quà lạ làm kỷ niệm cho bạn bè, người thân. Vậy Sapa có những món qùa gì để bạn có thể mua về làm quà cho người thân?
Đồ thổ cẩm
Nếu bạn đến với Sa Pa hoặc Bắc Hà, xin đừng ngần ngại chọn mua những tấm thổ cẩm bày bán ở cửa hàng, trong chợ hoặc đồng bào địa phương mời chào trên đường, giữa phố. Một tấm thổ cẩm bằng bàn tay hay dài hơn gang tay, đó là sản phẩm của các cô gái phải thêu mất nửa tháng. Làm ra một tấm áo, từ khi xe lanh đến lúc hoàn chỉnh bộ trang phục, phải mất vài tháng. Còn bộ váy áo của người phụ nữ, phải trải qua rất nhiều công đoạn. Chỉ cần nhìn bộ trang phục, cũng đủ biết sự cần mẫn, nhẫn nại của họ.
Với thổ cẩm, người ta quan niệm đồ “sịn” là những tấm hoàn toàn thêu và khâu bằng tay, đường khâu hơi thô, màu sắc được pha trộn trong tấm thổ cẩm hài hoà, hơi tối. Còn đối với những tấm thêu, chắp vải đường khâu bằng náy, màu sắc kết hợp quá rực rỡ, cứng nhắc là đã có sự can thiệp của công nghệ hiện đại, được gọi là đồ công nghiệp.
Trên thị trường thổ cẩm Sa Pa, Bắc Hà khách du lịch, tham quan là người phương Tây thường tìm mua những đồ làm tay. Khách từ các thành thị Việt Nam đến lại chuộng đồ công nghiệp hơn. Đã là thổ cẩm, thì bản sắc dân tộc thể hiện rất rõ. Nhìn những đồ khâu bằng tay, dù chẳng hiểu gì về văn hoá dân tộc, cũng dễ nhận được ngay. Còn đồ công nghiệp thì rực màu sắc, nhưng bản sắc còn rất ít.
Đồ thổ cẩm làm bằng tay của người dân tộc ở Sapa rất được khách du lịch ưa chuộng.
Đi Sapa nhớ mua “đào rọ” làm quà
Sa Pa vào hạ lúc nào cũng hấp dẫn người miền xuỗi với những vườn đào trĩu quả trong các bản quanh thị trấn. Quả đào Sa Pa chính hiệu chỉ to gần bằng cái chén mắt trâu, căng tròn, được bao phủ một lớp lông mỏng màu cẩm thạch, pha lẫn những vết màu huyết dụ lấm chấm đen. Vị chua thanh, chát chát, ngòn ngọt, mùi thơm đặc vị không lẫn vào đâu được…
Đào Sa Pa được bán rải rác bên vệ đường thị trấn, nhưng chủ yếu là đưa tới chợ Sa Pa bằng lờ củ, sọt, rọ trên vai người Mông, trên xe thồ; nhiều thì bằng xe ô tô. Đào được xếp hình tháp, nằm phủ kín các vỉa hè phố chợ.
Nhưng bạn nhớ mua chiếc rọ để đựng đào mang về chứ không nên đựng bằng túi nilông. Nhiều người ngại không muốn mang những rọ đào nên đựng đào bằng túi nilông hay những chiếc thùng giấy, khi về đào hầu như không còn nguyên vẹn dập nát, màu xám xịt…bỏ đi gần hết.
Đi Sapa nhớ mua “đào rọ” làm quà.
Thuốc nam, thuốc lá
Là người sành thuốc, đến với Sa Pa, bạn hãy vào chợ mua các loại thuốc Nam, Bắc mang về làm quà cho người có tuổi hoặc người già. Vào chợ, bạn có thể mua các loại thuốc lẻ vị hoặc đã được chủ hàng gói sẵn thành từng thang đủ vị, đủ loại. Nào những cam thảo, bạch truật, ngũ gia bì, hạt sen, tâm sen, tam thất, đương quy, xuyên khung, bát mộc hương, đỗ trọng... Chủng loại cây, cỏ ở Sa Pa rất phong phú và hầu hết là đầu vị, từ lâu đã nổi tiếng bởi những loài cây cỏ đó chỉ thích hợp với vùng khí hậu này.
Sơn trà ngâm đường kính đúng công thức vừa bổ, vừa làm thuốc bệnh.
Mật ong rừng có nhiều đặc dụng, nhưng tốt nhất là đối với người già ho hen, trẻ em còi cọc.
Rễ cây hoàng liên có hàm lượng tetracilin cao chữa các bệnh phủ lục ngũ tạng, kể cả bệnh đau mắt, bệnh ngoài da.
Nấm linh chi có bạch linh chi và hắc linh chi tán bột pha trà uống hàng ngày sẽ điều hoà huyết áp, chữa bệnh tim mạch, thậm chí ngăn ngừa bệnh ung thư.
Thuốc nam, thuốc lá làm quà cho người cao tuổi.
Các vị thuốc của Sa Pa ngày nay không chỉ thu hút được sự chú ý của khách du lịch trong nước và các nước lân cận mà còn gây được sự chú ý của các du khách từ phương Tây đến với Sa Pa.
Thổ cẩm, món quà của Sa Pa
Ngoài váy áo truyền thống của các dân tộc, thổ cẩm Sa Pa hiện nay đã có đủ kiểu dáng và đa dạng như ba lô, túi khoác, khăn, túi xách, ví, mũ, vòng đeo tay, gối, hài…, với hoa văn tinh tế từ các loại hình học cổ, muôn hình muôn vẻ. Chúng hoàn toàn do bàn tay khéo léo, tài hoa của chị em người Mông, người Dao ở đây tạo nên.
Đặc biệt, ở bản Tả Phìn, trước đây bà con đều tự dệt lấy quần áo bằng những sợi lanh trên rừng. Những em bé gái lên 7 – 8 tuổi đã biết tước lanh thoăn thoắt. Trong bản, hầu như lúc nào cũng thấy tiếng lách cách thoi đưa. Đôi bàn tay của những người phụ nữ Mông, Dao đảm đang lúc nào cũng xanh ngắt vì nhuộm chàm. Ngay cả trai bản ở đây, khi chọn vợ họ cũng chọn những cô gái biết thêu thùa, đảm đang.
Nhưng đến đầu thập kỷ 90, nhiều gia đình, thôn bản ở Sa Pa đã cất khung cửi vì quần áo dệt may công nghiệp tràn về, bày bán khắp chợ cùng quê mà giá cả lại phải chăng, màu sắc đa dạng. Nghề dệt thổ cẩm đã gần như bị mai một. Mãi đến năm 1998, ngành du lịch phát triển, khách du lịch nước ngoài đến Sa Pa ngày càng nhiều thì nghề dệt thổ cẩm mới được hồi sinh.
Tụ tập thêu thùa bên bếp lửa ở bản Tả Phìn
Phụ nữ người Dao với sản phẩm thêu tay
Từ người già đến thiếu nữ đều chăm chú với đường kim mũi chỉ
Thêu trong khi đứng chờ khách ở đầu bản Tả Phìn
Bán thổ cẩm cho du khách nước ngoài.
Nhưng đến đầu thập kỷ 90, nhiều gia đình, thôn bản ở Sa Pa đã cất khung cửi vì quần áo dệt may công nghiệp tràn về, bày bán khắp chợ cùng quê mà giá cả lại phải chăng, màu sắc đa dạng. Nghề dệt thổ cẩm đã gần như bị mai một. Mãi đến năm 1998, ngành du lịch phát triển, khách du lịch nước ngoài đến Sa Pa ngày càng nhiều thì nghề dệt thổ cẩm mới được hồi sinh.
Riêng ở bản Tả Phìn, với sự giúp đỡ của UBND huyện Sa Pa, Câu lạc bộ dệt thổ cẩm được thành lập. Đây là CLB do Hội Phụ nữ phụ trách nên thu hút rất đông chị em trong bản tham gia. Sản phẩm làm ra ngày càng đắt hàng vì có thị trường. Nhất là từ khi huyện Sa Pa đưa loại hình du lịch bản làng vào phục vụ du khách, thổ cẩm ở đây càng nổi tiếng, không chỉ tạo việc làm cho chị em lúc nông nhàn mà còn tăng thu nhập, ổn định cuộc sống.
Đến Sa Pa, chúng ta có thể bắt gặp hình ảnh chị em phụ nữ tranh thủ dệt vải, thêu thùa ở bất cứ đâu. Chúng tôi xin ghi lại một số hình ảnh độc đáo này.
Mua bán thổ cẩm ở chợ Sa Pa
Đến Sa Pa, chúng ta có thể bắt gặp hình ảnh chị em phụ nữ tranh thủ dệt vải, thêu thùa ở bất cứ đâu. Chúng tôi xin ghi lại một số hình ảnh độc đáo này.
Mua bán thổ cẩm ở chợ Sa Pa
Tụ tập thêu thùa bên bếp lửa ở bản Tả Phìn
Phụ nữ người Dao với sản phẩm thêu tay
Từ người già đến thiếu nữ đều chăm chú với đường kim mũi chỉ
Thêu trong khi đứng chờ khách ở đầu bản Tả Phìn
Bán thổ cẩm cho du khách nước ngoài.
Thổ cẩm Sa Pa
Chợ phiên Sa Pa không đơn thuần là nơi trao đổi buôn bán hàng hóa, mà còn là nơi để mọi người gặp gỡ, thanh niên nam nữ hẹn hò, giao duyên. Ở những phiên chợ này, thể hiện được một phần đời sống văn hóa đặc trưng của bà con vùng cao. Đến Sa Pa, khách có thể tham gia những phiên chợ tại thị trấn Sapa hay những chợ phiên Bắc Hà, chợ Cốc Ly tại huyện Bắc Hà để tham quan và mua đặc sản.
Tại những phiên chợ, trước hết du khách sẽ được ngắm những sắc màu rực rỡ từ y phục của những thiếu nữ các dân tộc Mông, Nùng hay Dao đen, Dao đỏ. Cách mua bán của người dân nơi đây vẫn còn nhiều nét thuần phác. Chợ phiên có nhiều sản vật lạ mắt như rượu của người Mông bản Phố. Tuy nhiên, ấn tượng nhất vẫn là những sản phẩm thổ cẩm được dệt từ đôi tay của những người phụ nữ các dân tộc theo phương pháp thủ công.
Ngày nay, thổ cẩm Sa Pa đã được cải tiến nhiều về kiểu dáng, chất lượng và được xuất khẩu sang cả các thị trường ngoài nước như Mỹ, Pháp, Đan Mạch...
Ngoài những bức tranh to tả phong cảnh núi non, đất người và con người vùng cao, du khách còn có thể mua ba lô, túi khoác, khăn, túi xách, ví, áo, mũ, vòng đeo tay... bằng thổ cẩm.
Thổ cẩm Sa Pa cuốn hút du khách bởi các họa tiết cây cỏ hoa lá, chim muông sắc sảo, tinh tế. Những đường nét hoa văn thể hiện trên tấm thổ cẩm rất độc đáo, đặc trưng nét văn hóa các dân tộc ở Sa Pa. Du khách cũng có thể mua sản phẩm thổ cẩm Sa Pa trong hành trình thăm các buôn làng. Nếu muốn tìm những sản phẩm đa dạng hơn, du khách hãy đến các cửa hàng bán đồ lưu niệm ở thị trấn Sa Pa.
Tại những phiên chợ, trước hết du khách sẽ được ngắm những sắc màu rực rỡ từ y phục của những thiếu nữ các dân tộc Mông, Nùng hay Dao đen, Dao đỏ. Cách mua bán của người dân nơi đây vẫn còn nhiều nét thuần phác. Chợ phiên có nhiều sản vật lạ mắt như rượu của người Mông bản Phố. Tuy nhiên, ấn tượng nhất vẫn là những sản phẩm thổ cẩm được dệt từ đôi tay của những người phụ nữ các dân tộc theo phương pháp thủ công.
Ngày nay, thổ cẩm Sa Pa đã được cải tiến nhiều về kiểu dáng, chất lượng và được xuất khẩu sang cả các thị trường ngoài nước như Mỹ, Pháp, Đan Mạch...
Ngoài những bức tranh to tả phong cảnh núi non, đất người và con người vùng cao, du khách còn có thể mua ba lô, túi khoác, khăn, túi xách, ví, áo, mũ, vòng đeo tay... bằng thổ cẩm.
Thổ cẩm Sa Pa cuốn hút du khách bởi các họa tiết cây cỏ hoa lá, chim muông sắc sảo, tinh tế. Những đường nét hoa văn thể hiện trên tấm thổ cẩm rất độc đáo, đặc trưng nét văn hóa các dân tộc ở Sa Pa. Du khách cũng có thể mua sản phẩm thổ cẩm Sa Pa trong hành trình thăm các buôn làng. Nếu muốn tìm những sản phẩm đa dạng hơn, du khách hãy đến các cửa hàng bán đồ lưu niệm ở thị trấn Sa Pa.
ẤN TƯỢNG VỀ SẮC MÀU VÀ CON NGƯỜI SAPA
Nếu được chọn một màu sắc để nói về Sapa, bạn sẽ chọn màu gì? Màu xanh lá của cây cỏ hay màu vàng khi lúa chin của những thửa ruộng bậc thang…Với tôi, Sapa ấn tượng không chỉ màu của mây, của núi, của trời đất, của hoa lá, cỏ cây mà tôi bị choáng ngợp bởi màu sắc trang phục đồng bào các dân tộc nơi đây như Mông, Dao, Giáy & nét đẹp của những tâm hồn Sapa.
Màu chàm, màu đỏ của áo quần tràn ngập thị trấn Sa Pa. Từ những người già nhất đến những em bé nhỏ đều tuân thủ rất nghiêm ngặt văn hoá rất cầu kỳ từ đầu đến chân và đặc sắc đến từng hoạ tiết hoa văn, đến từng đường kim, mũi chỉ. Thấp thoáng trong sương, những người phụ nữ đeo gùi đang cắm cúi bước. Những chiếc khăn sặc sỡ trên đầu và những bộ váy áo đủ sắc màu rực rỡ làm thành những nét chấm phá sinh động trên đường phố .
Sự khách biệt về trang phục của các dân tộc ở sapa
Người H’Mông trắng mặc những trang phục có hoa văn sặc sỡ. Các cô gái Dao đỏ đội khăn đỏ đính tua rua đỏ. Người H’Mông đen đội khăn đen, áo đen, quần đen ngắn đến đầu gối, chân quấn xà cạp đen. Người Sa Pó mặc váy hay quần dài, áo ngắn viền hoa văn… Họ đi bán hàng hóa và thổ cẩm, mua lại những đồ dùng cần thiết. Mỗi dân tộc có một kiểu trang phục riêng. Nhìn quần áo có thể hiểu được đấy là dân tộc nào, nhà giàu hay không, phụ nữ trong nhà khéo tay hay vụng.
Sự chăm chỉ của người dân Sapa
Trong khung cảnh yên bình của miền núi hoang sơ, ta còn gặp các cô gái ngồi bên hiên nhà, chăm chỉ may thêu. Thấy khách lạ, các cô vui vẻ tươi cười. Các em bé thơ ngây khoác trên vai những chiếc túi nhỏ , những chiếc vòng đi chào mời Du Khách : “ mua giúp tôi, mua giúp tôi chỉ 1 đô thôi “ những âm thanh phát ra làm cho tôi có một chút xao lòng … không phải thương hại mà tôi nhìn thấy trong những tâm hồn nhỏ bé kia là cả một con người chăm chỉ, cần mẫn giúp gia đình trong cuộc mưu sinh.
Sapa luôn chào đón bạn:
Sa Pa sẽ đón bạn bằng những tia nắng yếu ớt vất vả xuyên qua tầng sương mù chỉ đủ để soi rõ mấy mét đường trước mặt. Nhưng trong thoáng chốc, như có ai đó lấy tay gạt hết đám mù và kéo cả tầng mây trắng về ngang qua khu nhà thờ cổ, để Sa Pa bừng lên trong nắng vàng rực của mùa thu miền núi. Vậy còn chơ gì nữa, hãy bắt đầu hành trình du lịch khám phá Sa Pa và tìm kiếm màu sắc mà bạn yêu thích tại nơi đây và bạn sẽ có được những trải nghiệm thú vị cho mình.
Màu chàm, màu đỏ của áo quần tràn ngập thị trấn Sa Pa. Từ những người già nhất đến những em bé nhỏ đều tuân thủ rất nghiêm ngặt văn hoá rất cầu kỳ từ đầu đến chân và đặc sắc đến từng hoạ tiết hoa văn, đến từng đường kim, mũi chỉ. Thấp thoáng trong sương, những người phụ nữ đeo gùi đang cắm cúi bước. Những chiếc khăn sặc sỡ trên đầu và những bộ váy áo đủ sắc màu rực rỡ làm thành những nét chấm phá sinh động trên đường phố .
Sự khách biệt về trang phục của các dân tộc ở sapa
Người H’Mông trắng mặc những trang phục có hoa văn sặc sỡ. Các cô gái Dao đỏ đội khăn đỏ đính tua rua đỏ. Người H’Mông đen đội khăn đen, áo đen, quần đen ngắn đến đầu gối, chân quấn xà cạp đen. Người Sa Pó mặc váy hay quần dài, áo ngắn viền hoa văn… Họ đi bán hàng hóa và thổ cẩm, mua lại những đồ dùng cần thiết. Mỗi dân tộc có một kiểu trang phục riêng. Nhìn quần áo có thể hiểu được đấy là dân tộc nào, nhà giàu hay không, phụ nữ trong nhà khéo tay hay vụng.
Sự chăm chỉ của người dân Sapa
Trong khung cảnh yên bình của miền núi hoang sơ, ta còn gặp các cô gái ngồi bên hiên nhà, chăm chỉ may thêu. Thấy khách lạ, các cô vui vẻ tươi cười. Các em bé thơ ngây khoác trên vai những chiếc túi nhỏ , những chiếc vòng đi chào mời Du Khách : “ mua giúp tôi, mua giúp tôi chỉ 1 đô thôi “ những âm thanh phát ra làm cho tôi có một chút xao lòng … không phải thương hại mà tôi nhìn thấy trong những tâm hồn nhỏ bé kia là cả một con người chăm chỉ, cần mẫn giúp gia đình trong cuộc mưu sinh.
Sapa luôn chào đón bạn:
Sa Pa sẽ đón bạn bằng những tia nắng yếu ớt vất vả xuyên qua tầng sương mù chỉ đủ để soi rõ mấy mét đường trước mặt. Nhưng trong thoáng chốc, như có ai đó lấy tay gạt hết đám mù và kéo cả tầng mây trắng về ngang qua khu nhà thờ cổ, để Sa Pa bừng lên trong nắng vàng rực của mùa thu miền núi. Vậy còn chơ gì nữa, hãy bắt đầu hành trình du lịch khám phá Sa Pa và tìm kiếm màu sắc mà bạn yêu thích tại nơi đây và bạn sẽ có được những trải nghiệm thú vị cho mình.
TRẢI NGHIỆM THÚ VỊ KHI ĐI DU LỊCH SAPA - TẮM LÁ THUỐC CỦA NGƯỜI DAO ĐỎ
Sapa một vùng đất khiêm nhường, lặng lẽ nhưng ẩn chứa bao điều kỳ diệu của cảnh sắc thiên nhiên. Chìm trong làn mây bồng bềnh thị trấn Sa Pa như một thành phố trong sương huyền ảo, vẽ lên một bức tranh sơn thủy hữu tình. Nơi đây, có thứ tài nguyên vô giá đó là khí hậu trong lành mát mẻ, mang nhiều sắc thái đa dạng. Tuy nhiên, ngoài việc đến với Sapa để khám phá vẻ đẹp muôn màu, bạn hãy thử một trải nghiệm mới lạ ở nơi đây đó là dịch vụ tắm lá thuốc của người Dao đỏ.
Bài tắm lá thuốc cổ truyền của người Dao đỏ ở Sapa
Bản làng của người Dao đỏ thường nằm cheo leo nơi lưng chừng núi cao. Cuộc sống lại gắn liền với rừng già nên người Dao vốn giỏi nghề thuốc. Không biết từ khi nào mà các thế hệ người Dao từ đời này sang đời khác truyền nhau một bài thuốc tắm cổ truyền kì diệu từ các loại thảo mộc để chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe.
Cứ vào ngày cuối cùng của năm, người Dao lại lên rừng hái lá thuốc nấu nước tắm cho cả nhà. Và bất kỳ khi nào làm việc nhiều, thấy cơ thể mỏi mệt, thời tiết thay đổi, nhức đầu, đi đường xa, đau chân, đau tay… đều tắm lá thuốc. Truyền thống từ rất lâu đời được gìn giữ tới tận bây giờ và các cây thuốc tắm đã trở thành một đặc trưng của người Dao ở Sapa
Bài thuốc tắm này phải sử dụng nhiều loại thảo dược. Thường một lần tắm ít cũng phải hơn 10 loại, còn nhiều phải hơn 120 loại thảo dược. Tùy từng loại thảo dược mà cách chế biến khác nhau. Có loại được phơi hoặc sao khô, có loại phải để tươi nguyên. Không phải ai cũng lên rừng hái lá thuốc được. Những bà mế người Dao ở Sapa nắm giữ bí quyết bốc thuốc cổ truyền rồi truyền dạy cho con gái nhận mặt cây thuốc. Những người phụ nữ đeo gùi lên vai, cầm con dao quắm, thoăn thoắt leo lên sườn núi lưng nhà mình để lấy lá thuốc. Có cây ở trên rừng nhưng cũng có cây được trồng trong vườn nhà.
Lấy đủ các cây thuốc, họ chặt nhỏ và cho vào một chiếc nồi lớn. Nồi thuốc tắm được đun sôi bằng củi, sau đó, được đổ vào cái thùng gỗ tròn trong căn phòng tắm (dành cho khách) ghép bằng gỗ mảnh. Tuỳ lượng nước tắm mà bốc thuốc nhiều hay ít. Thuốc được đun liên tục trong vòng từ 3-4 tiếng, cho thứ nước cốt màu nâu đỏ có mùi thơm ngào ngạt. Nước cốt này được pha với nước ấm theo tỷ lệ 2-98% thành nước tắm. Nước tắm phải giữ ở nhiệt độ 30-37 độ C thì mới phát huy tác dụng.
Trải nghiệm mới lạ và thú vị của du khách
Khi bắt đầu tắm lá thuốc, bạn sẽ có cảm giác tê rát xuất hiện trong vài phút đầu do nhiệt độ của nước. Tiếp đó, mùi lá thuốc xông lên mũi, lên mắt, lên miệng làm ta thoáng khó chịu vì mùi lạ. Nhưng ngay lập tức, mọi giác quan rơi vào trạng thái bồng bềnh và êm ái. Mồ hôi rịn trên trán. Các cơ bắp như một sợi dây được nới lỏng. Sảng khoái, thư thái và nhẹ bỗng là cảm giác khi bước ra khỏi thùng tắm.
Bài tắm lá thuốc của người Dao đỏ ở Tả Phìn- Sapa có khá nhiều công dụng. Dùng để chữa các bệnh đau nhức cơ, xương, khớp, cảm cúm, ngứa, táo bón, đinh nhọt; hoặc để tăng cường thể lực cho phụ nữ sau khi sinh, người sau khi ốm. Người lao động nặng nhọc, mệt mỏi, sau khi tắm thấy cơ thể nhẹ nhõm, tinh thần sảng khoái, sức khoẻ được hồi phục.
Thuốc tắm của người Dao đỏ không chỉ đơn thuần là một phương pháp chăm sóc sức khoẻ của người dân tộc, mà còn là một yếu tố cấu thành bản sắc văn hoá của người Dao.
Bài tắm lá thuốc cổ truyền của người Dao đỏ đã trở thành một sản phẩm du lịch giàu bản sắc văn hoá độc đáo, làm tăng thêm sức hấp dẫn cho thị trấn du lịch Sa Pa với du khách bốn phương, khiến ai cũng muốn quay lại lần sau.
Bài tắm lá thuốc cổ truyền của người Dao đỏ ở Sapa
Bản làng của người Dao đỏ thường nằm cheo leo nơi lưng chừng núi cao. Cuộc sống lại gắn liền với rừng già nên người Dao vốn giỏi nghề thuốc. Không biết từ khi nào mà các thế hệ người Dao từ đời này sang đời khác truyền nhau một bài thuốc tắm cổ truyền kì diệu từ các loại thảo mộc để chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe.
Cứ vào ngày cuối cùng của năm, người Dao lại lên rừng hái lá thuốc nấu nước tắm cho cả nhà. Và bất kỳ khi nào làm việc nhiều, thấy cơ thể mỏi mệt, thời tiết thay đổi, nhức đầu, đi đường xa, đau chân, đau tay… đều tắm lá thuốc. Truyền thống từ rất lâu đời được gìn giữ tới tận bây giờ và các cây thuốc tắm đã trở thành một đặc trưng của người Dao ở Sapa
Bài thuốc tắm này phải sử dụng nhiều loại thảo dược. Thường một lần tắm ít cũng phải hơn 10 loại, còn nhiều phải hơn 120 loại thảo dược. Tùy từng loại thảo dược mà cách chế biến khác nhau. Có loại được phơi hoặc sao khô, có loại phải để tươi nguyên. Không phải ai cũng lên rừng hái lá thuốc được. Những bà mế người Dao ở Sapa nắm giữ bí quyết bốc thuốc cổ truyền rồi truyền dạy cho con gái nhận mặt cây thuốc. Những người phụ nữ đeo gùi lên vai, cầm con dao quắm, thoăn thoắt leo lên sườn núi lưng nhà mình để lấy lá thuốc. Có cây ở trên rừng nhưng cũng có cây được trồng trong vườn nhà.
Lấy đủ các cây thuốc, họ chặt nhỏ và cho vào một chiếc nồi lớn. Nồi thuốc tắm được đun sôi bằng củi, sau đó, được đổ vào cái thùng gỗ tròn trong căn phòng tắm (dành cho khách) ghép bằng gỗ mảnh. Tuỳ lượng nước tắm mà bốc thuốc nhiều hay ít. Thuốc được đun liên tục trong vòng từ 3-4 tiếng, cho thứ nước cốt màu nâu đỏ có mùi thơm ngào ngạt. Nước cốt này được pha với nước ấm theo tỷ lệ 2-98% thành nước tắm. Nước tắm phải giữ ở nhiệt độ 30-37 độ C thì mới phát huy tác dụng.
Trải nghiệm mới lạ và thú vị của du khách
Khi bắt đầu tắm lá thuốc, bạn sẽ có cảm giác tê rát xuất hiện trong vài phút đầu do nhiệt độ của nước. Tiếp đó, mùi lá thuốc xông lên mũi, lên mắt, lên miệng làm ta thoáng khó chịu vì mùi lạ. Nhưng ngay lập tức, mọi giác quan rơi vào trạng thái bồng bềnh và êm ái. Mồ hôi rịn trên trán. Các cơ bắp như một sợi dây được nới lỏng. Sảng khoái, thư thái và nhẹ bỗng là cảm giác khi bước ra khỏi thùng tắm.
Bài tắm lá thuốc của người Dao đỏ ở Tả Phìn- Sapa có khá nhiều công dụng. Dùng để chữa các bệnh đau nhức cơ, xương, khớp, cảm cúm, ngứa, táo bón, đinh nhọt; hoặc để tăng cường thể lực cho phụ nữ sau khi sinh, người sau khi ốm. Người lao động nặng nhọc, mệt mỏi, sau khi tắm thấy cơ thể nhẹ nhõm, tinh thần sảng khoái, sức khoẻ được hồi phục.
Thuốc tắm của người Dao đỏ không chỉ đơn thuần là một phương pháp chăm sóc sức khoẻ của người dân tộc, mà còn là một yếu tố cấu thành bản sắc văn hoá của người Dao.
Bài tắm lá thuốc cổ truyền của người Dao đỏ đã trở thành một sản phẩm du lịch giàu bản sắc văn hoá độc đáo, làm tăng thêm sức hấp dẫn cho thị trấn du lịch Sa Pa với du khách bốn phương, khiến ai cũng muốn quay lại lần sau.
THỔ CẨM SAPA - ĐỘC ĐÁO SẮC MÀU VĂN HÓA
Sapa - điểm du lịch có quá nhiều điều hấp dẫn du khách. Bạn có thể đến Sapa để cảm nhận vẻ đẹp khiêm nhường, lặng lẽ nhưng ẩn chứa bao điều kỳ diệu của thị trấn bồng bềnh trong mây nhưng Sapa còn một sự quyến rũ không thể cưỡng lại, đó là sắc màu văn hóa độc đáo của đồng bào các dân tộc thiểu số ở đây mà tiêu biểu được thể hiện trong những sản phẩm thổ cẩm đặc sắc và tinh tế.
Thổ cẩm là một món quà không thể thiếu được cho du khách mỗi lần đặt chân tới điểm du lịch Sa Pa.
Với những người phụ nữ Mông, Dao chỉ với đôi bàn tay và cây kim sợi chỉ họ đã có thể tạo ra những tấm thổ cẩm rực rỡ sắc màu với những hoạ tiết trong sáng, gần gũi với thiên nhiên, đời sống con người bản địa, đó là hoa lá, chim muông, cỏ cây, trời mây.
Thêu đồ thổ cẩm - Nét văn hóa đặc săc
Việc thêu đồ thổ cẩm dùng trong sinh hoạt hàng ngày là công việc không thể thiếu, nếu người phụ nữ không biết dệt vải, thêu thùa cũng có nghĩa cả gia đình sẽ không có quần áo để mặc. Đó là các kỹ năng rất quý giá và đã có cội rễ sâu xa qua quá trình phát triển đã trở thành một nghề truyền thống.
Thêu đồ thổ cẩm đã trở thành một nghề truyền thống.
Các bé gái được làm quen với nghề thêu trước khi đến trường học chữ, do đó khi còn học phổ thông, các em đã được các mẹ các chị dạy cho cách thêu, cách chọn sợi, chọn vải, cách tìm cây lấy màu cũng như kỹ thuật pha màu, phối màu sao cho đẹp, cho vừa mắt mọi người. Sản phẩm thêu cũng là thước đo đánh giá sự khéo léo, cần cù của người phụ nữ đảm đang.
Nhờ sự độc đáo, mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc của các sản phẩm thổ cẩm, ngày càng nhiều du khách thập phương biết đến mảnh đất và con người Sapa, đặc biệt là du khách nước ngoài, ngành du lịch theo đó cũng phát triển ngày càng mạnh.
Thổ cẩm là một món quà không thể thiếu được cho du khách mỗi lần đặt chân tới điểm du lịch Sa Pa. Ðối với người dân tộc vùng cao, thổ cẩm không chỉ để dùng trang trí, tô điểm thêm cho sắc đẹp mà còn là vật kỷ niệm của tình yêu, trong ngày cưới của các đôi trai gái. Những đường nét hoa văn thể hiện trên tấm thổ cẩm là những tinh hoa của nền văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc làm cho thổ cẩm Sa Pa không thể hoà lẫn được với bất cứ sản phẩm thổ cẩm của vùng nào.
Thổ cẩm là một món quà không thể thiếu được cho du khách mỗi lần đặt chân tới điểm du lịch Sa Pa.
Với những người phụ nữ Mông, Dao chỉ với đôi bàn tay và cây kim sợi chỉ họ đã có thể tạo ra những tấm thổ cẩm rực rỡ sắc màu với những hoạ tiết trong sáng, gần gũi với thiên nhiên, đời sống con người bản địa, đó là hoa lá, chim muông, cỏ cây, trời mây.
Thêu đồ thổ cẩm - Nét văn hóa đặc săc
Việc thêu đồ thổ cẩm dùng trong sinh hoạt hàng ngày là công việc không thể thiếu, nếu người phụ nữ không biết dệt vải, thêu thùa cũng có nghĩa cả gia đình sẽ không có quần áo để mặc. Đó là các kỹ năng rất quý giá và đã có cội rễ sâu xa qua quá trình phát triển đã trở thành một nghề truyền thống.
Thêu đồ thổ cẩm đã trở thành một nghề truyền thống.
Các bé gái được làm quen với nghề thêu trước khi đến trường học chữ, do đó khi còn học phổ thông, các em đã được các mẹ các chị dạy cho cách thêu, cách chọn sợi, chọn vải, cách tìm cây lấy màu cũng như kỹ thuật pha màu, phối màu sao cho đẹp, cho vừa mắt mọi người. Sản phẩm thêu cũng là thước đo đánh giá sự khéo léo, cần cù của người phụ nữ đảm đang.
Nhờ sự độc đáo, mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc của các sản phẩm thổ cẩm, ngày càng nhiều du khách thập phương biết đến mảnh đất và con người Sapa, đặc biệt là du khách nước ngoài, ngành du lịch theo đó cũng phát triển ngày càng mạnh.
Phố nướng Sapa
Hẳn ít có du khách nào đến Sapa mà không ghé qua phố nướng một lần. Một phần cũng bởi thị trấn Sapa nhỏ bé, loanh quanh chỉ có vài điểm tham quan. Nhưng lý do quan trọng hơn là phố nướng quá hấp dẫn!
Không biết từ khi nào con phố nhỏ Hàm Rồng (đoạn trước cổng khách sạn Công đoàn) được du khách biết nhiều hơn với cái tên phố nướng. Mặc dù các quầy bán đồ nướng cũng nằm rải rác trên các phố Xuan Vien, Phansipan nhưng khu Hàm Rồng là nơi tập trung đông quầy nhất và tất nhiên thu hút được nhiều thực khách nhất.
Theo một chị chủ quầy nướng đến từ bản Thanh Kim thì bà con tại các bản xung quanh thị trấn hay tụ tập bán các sản phẩm thủ công hoặc nông sản cho du khách ở khu này từ lâu. Sau đó một vài người mang theo lò than chế biến cho khách thưởng thức tại chỗ. Và đến nay thì khu này đã biến thành một phố nướng sầm uất.
Không khí nhộn nhịp thường bắt đầu từ buổi chiều và kéo dài đến tận đêm khuya. Ở Sapa, dường như mùa đông thường đến sớm hơn và buổi tối cũng lạnh hơn. Nhưng có lẽ chính điều này đã góp phần hình thành nên khu phố, kéo du khách và người dân địa phương lại gần bên nhau quanh bếp than hồng, bên cạnh những món đặc sản hấp dẫn ở Sapa.
Các quầy đồ nướng thường được bày ngay trên vỉa hè và khá đơn sơ, bao gồm một lò than nhỏ, một cái thúng đựng thực phẩm và vài cái ghế con cho khách ngồi. Cách chế biến của người dân địa phương cũng đơn giản, không tẩm ướp cầu kỳ. Tuy nhiên, có lẽ điều làm cho món nướng Sapa luôn có hương vị đặc biệt là do hầu hết nguồn thực phẩm của họ đều rất tươi. Từ ngô, khoai, mía, hạt dẻ đến trứng, thịt bò, thịt lợn rừng Sapa khi nướng lên đều có mùi vị thơm, ngọt tự nhiên đặc trưng.
Ghé vào một quầy, tôi và một người bạn chọn 2 bắp ngô và 2 quả trứng vịt lộn. Ngô ở đây bắp to, mẩy và rất dẻo thơm. Còn trứng vịt lộn nướng cho vào một cái chén nhỏ, ăn đến đâu bóc vỏ đến đó kèm gừng, ớt và chút muối, đặc biệt có thêm một chén rượu ngô đi kèm.
Trong khi du khách dưới xuôi có thể dễ dàng tìm được ngô nướng, mía nướng hay hạt dẻ ở nhà thì món lợn cắp nách nướng hay đậu phụ thối nướng lại chỉ có thể có ở Sapa. Vì vậy đây là những món rất được nhiều du khách lựa chọn thưởng thức.
Dù rất thơm ngon nhưng giá cả các món nướng ở đây cũng khá mềm: trứng vịt lộn 3.000 đồng/quả, khoai lang nướng 2.000 đồng/củ, thịt bò và lợn nướng từ 8.000 -10.000 đồng/xiên.
Không biết từ khi nào con phố nhỏ Hàm Rồng (đoạn trước cổng khách sạn Công đoàn) được du khách biết nhiều hơn với cái tên phố nướng. Mặc dù các quầy bán đồ nướng cũng nằm rải rác trên các phố Xuan Vien, Phansipan nhưng khu Hàm Rồng là nơi tập trung đông quầy nhất và tất nhiên thu hút được nhiều thực khách nhất.
Theo một chị chủ quầy nướng đến từ bản Thanh Kim thì bà con tại các bản xung quanh thị trấn hay tụ tập bán các sản phẩm thủ công hoặc nông sản cho du khách ở khu này từ lâu. Sau đó một vài người mang theo lò than chế biến cho khách thưởng thức tại chỗ. Và đến nay thì khu này đã biến thành một phố nướng sầm uất.
Không khí nhộn nhịp thường bắt đầu từ buổi chiều và kéo dài đến tận đêm khuya. Ở Sapa, dường như mùa đông thường đến sớm hơn và buổi tối cũng lạnh hơn. Nhưng có lẽ chính điều này đã góp phần hình thành nên khu phố, kéo du khách và người dân địa phương lại gần bên nhau quanh bếp than hồng, bên cạnh những món đặc sản hấp dẫn ở Sapa.
Các quầy đồ nướng thường được bày ngay trên vỉa hè và khá đơn sơ, bao gồm một lò than nhỏ, một cái thúng đựng thực phẩm và vài cái ghế con cho khách ngồi. Cách chế biến của người dân địa phương cũng đơn giản, không tẩm ướp cầu kỳ. Tuy nhiên, có lẽ điều làm cho món nướng Sapa luôn có hương vị đặc biệt là do hầu hết nguồn thực phẩm của họ đều rất tươi. Từ ngô, khoai, mía, hạt dẻ đến trứng, thịt bò, thịt lợn rừng Sapa khi nướng lên đều có mùi vị thơm, ngọt tự nhiên đặc trưng.
Ghé vào một quầy, tôi và một người bạn chọn 2 bắp ngô và 2 quả trứng vịt lộn. Ngô ở đây bắp to, mẩy và rất dẻo thơm. Còn trứng vịt lộn nướng cho vào một cái chén nhỏ, ăn đến đâu bóc vỏ đến đó kèm gừng, ớt và chút muối, đặc biệt có thêm một chén rượu ngô đi kèm.
Trong khi du khách dưới xuôi có thể dễ dàng tìm được ngô nướng, mía nướng hay hạt dẻ ở nhà thì món lợn cắp nách nướng hay đậu phụ thối nướng lại chỉ có thể có ở Sapa. Vì vậy đây là những món rất được nhiều du khách lựa chọn thưởng thức.
Dù rất thơm ngon nhưng giá cả các món nướng ở đây cũng khá mềm: trứng vịt lộn 3.000 đồng/quả, khoai lang nướng 2.000 đồng/củ, thịt bò và lợn nướng từ 8.000 -10.000 đồng/xiên.
Nâng tầm du lịch Sapa bằng dịch vụ đẳng cấp quốc tế
(Dân trí) Sự xuất hiện của tổ hợp khu nghỉ dưỡng, giải trí đạt đẳng cấp quốc tế ở Sapa là sự bổ khuyết tốt cho du lịch Sapa, nơi vốn có điều kiện khí hậu lý tưởng và nền văn hóa độc đáo.
Những ai đã từng đặt chân đến Sapa đều có chung một nhận định rằng: những gì mà Du lịch Sapa đạt được chưa xứng với tầm vóc vốn có của nó. Bởi song hành với sự gia tăng khách du lịch thì Sapa cũng đang đối mặt với thực tế thiếu hụt hệ thống khách sạn, nhất là các khu nghỉ dưỡng cao cấp.
Theo cổng thông tin điện tử Tỉnh Lào Cai, 9 tháng năm 2013, lượng khách du lịch đến Lào Cai đạt 956,3 nghìn lượt khách, tăng 14% so cùng kỳ năm 2012. Tổng doanh thu du lịch 9 tháng đạt trên 1.927,5 tỷ đồng, đạt 89% kế hoạch, tăng 24,3% so cùng kỳ. Điểm du lịch nổi tiếng của Lào Cai là Sapa tiếp tục khẳng định là 1 trong những điểm hút khách lớn của cả tỉnh. 9 tháng, huyện Sapa đón trên 487,1 nghìn lượt khách du lịch, tăng 0,53% so với cùng kỳ.
Sapa- điểm đến du lịch hấp dẫn
Tuy nhiên, ngoài những con số trên, những ai đã từng đặt chân đến Sapa đều có chung một nhận định rằng: Sapa đẹp, nhưng những gì mà Du lịch Sapa đạt được chưa xứng với tầm vóc vốn có. Theo thống kê của Phòng Văn hóa – Thể thao Huyện Sapa, lượng khách du lịch đến Sapa năm 2012 là hơn 610.000 lượt; doanh thu về dịch vụ du lịch đạt 488 tỷ đồng. Nghĩa là trung bình mỗi khách du lịch đến đây chỉ chi tiêu hết 800.000 đồng, phần lớn là chi trả cho hoạt động lưu trú và di chuyển.
Để biến một vùng đất nào đó thành địa điểm du lịch hấp dẫn người ta thường xem xét dựa trên 4 yếu tố: Điều kiện tự nhiên; Văn hóa vùng miền; Điều kiện cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch và Tổ chức nguồn nhân lực phục vụ du lịch. Ở hai yếu tố đầu tiên, người ta có thể tìm thấy ở Sapa những đặc điểm ưu việt mà không đâu trên đất nước Việt Nam này có được. Vấn đề được đặt ra ở đây là: cần phải đầu tư như thế nào để quy hoạch, nâng cấp cơ sở hạ tầng và tổ chức được nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ du lịch.
Song hành với sự gia tăng khách du lịch thì Sapa cũng đang đối mặt với thực tế thiếu hụt hệ thống khách sạn ở Sapa , nhất là các khu nghỉ dưỡng cao cấp. Nơi đây chủ yếu trông chờ vào hệ thống khách sạn tư nhân thấp cấp và nhà nghỉ nhỏ lẻ. Nắm bắt cơ hội đầy tiền năng trong tương lai này, nhiều nhà đầu tư bất động sản sinh thái đã tìm đến với Sapa và mang đến một luồng gió mới có thể đưa ngành kinh doanh du lịch, khách sạn nơi đây phát triển.
Một trong những dự án tiêu biểu nhất ở Sapa phải kể đến dự án Mercure Sapa Resort & Spa. Đây là dự án trọng điểm được tỉnh Lào Cai phê duyệt vào đầu năm 2012, dự án là tổ hợp nhà phố và trung tâm thương mại kết hợp với khu nghỉ dưỡng, khách sạn, trung tâm biểu diễn nghệ thuật hiện đại, gần gũi với thiên nhiên và đậm đà sắc thái bản địa, đáp ứng nhu cầu giải trí, nghỉ dưỡng, kinh doanh và sở hữu bất động sản tại Sa Pa.
Mercure Sapa Resort & Spa- Tổ hợp nghỉ dưỡng được đầu tư quy mô lớn nhất trên Sapa hiện nay
Kết hợp với Dự án xây dựng cáp treo Sapa - Fanxipang, Mercure Sapa Resort & Spa hứa hẹn sẽ giải cơn khát về nguồn cung các dịch vụ nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí chất lượng cao cho Du lịch Sapa.
Khu nhà phố được xây dựng hoàn toàn bằng vật liệu sẵn có ở Sapa là gỗ và đá
Giới đầu tư, chính quyền sở tại và người dân Sapa đều tin rằng, sự xuất hiện của những điểm nghỉ dưỡng giải trí có tầm sẽ giúp nâng cao chất lượng du lịch tại Sapa, giúp cho mảnh đất được thiên phú này phát huy hơn nữa tiềm năng, thu hút ngày càng nhiều du khách và dần biến thành một điểm du lịch mang tầm vóc quốc tế.
Những ai đã từng đặt chân đến Sapa đều có chung một nhận định rằng: những gì mà Du lịch Sapa đạt được chưa xứng với tầm vóc vốn có của nó. Bởi song hành với sự gia tăng khách du lịch thì Sapa cũng đang đối mặt với thực tế thiếu hụt hệ thống khách sạn, nhất là các khu nghỉ dưỡng cao cấp.
Theo cổng thông tin điện tử Tỉnh Lào Cai, 9 tháng năm 2013, lượng khách du lịch đến Lào Cai đạt 956,3 nghìn lượt khách, tăng 14% so cùng kỳ năm 2012. Tổng doanh thu du lịch 9 tháng đạt trên 1.927,5 tỷ đồng, đạt 89% kế hoạch, tăng 24,3% so cùng kỳ. Điểm du lịch nổi tiếng của Lào Cai là Sapa tiếp tục khẳng định là 1 trong những điểm hút khách lớn của cả tỉnh. 9 tháng, huyện Sapa đón trên 487,1 nghìn lượt khách du lịch, tăng 0,53% so với cùng kỳ.
Sapa- điểm đến du lịch hấp dẫn
Tuy nhiên, ngoài những con số trên, những ai đã từng đặt chân đến Sapa đều có chung một nhận định rằng: Sapa đẹp, nhưng những gì mà Du lịch Sapa đạt được chưa xứng với tầm vóc vốn có. Theo thống kê của Phòng Văn hóa – Thể thao Huyện Sapa, lượng khách du lịch đến Sapa năm 2012 là hơn 610.000 lượt; doanh thu về dịch vụ du lịch đạt 488 tỷ đồng. Nghĩa là trung bình mỗi khách du lịch đến đây chỉ chi tiêu hết 800.000 đồng, phần lớn là chi trả cho hoạt động lưu trú và di chuyển.
Để biến một vùng đất nào đó thành địa điểm du lịch hấp dẫn người ta thường xem xét dựa trên 4 yếu tố: Điều kiện tự nhiên; Văn hóa vùng miền; Điều kiện cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch và Tổ chức nguồn nhân lực phục vụ du lịch. Ở hai yếu tố đầu tiên, người ta có thể tìm thấy ở Sapa những đặc điểm ưu việt mà không đâu trên đất nước Việt Nam này có được. Vấn đề được đặt ra ở đây là: cần phải đầu tư như thế nào để quy hoạch, nâng cấp cơ sở hạ tầng và tổ chức được nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ du lịch.
Song hành với sự gia tăng khách du lịch thì Sapa cũng đang đối mặt với thực tế thiếu hụt hệ thống khách sạn ở Sapa , nhất là các khu nghỉ dưỡng cao cấp. Nơi đây chủ yếu trông chờ vào hệ thống khách sạn tư nhân thấp cấp và nhà nghỉ nhỏ lẻ. Nắm bắt cơ hội đầy tiền năng trong tương lai này, nhiều nhà đầu tư bất động sản sinh thái đã tìm đến với Sapa và mang đến một luồng gió mới có thể đưa ngành kinh doanh du lịch, khách sạn nơi đây phát triển.
Một trong những dự án tiêu biểu nhất ở Sapa phải kể đến dự án Mercure Sapa Resort & Spa. Đây là dự án trọng điểm được tỉnh Lào Cai phê duyệt vào đầu năm 2012, dự án là tổ hợp nhà phố và trung tâm thương mại kết hợp với khu nghỉ dưỡng, khách sạn, trung tâm biểu diễn nghệ thuật hiện đại, gần gũi với thiên nhiên và đậm đà sắc thái bản địa, đáp ứng nhu cầu giải trí, nghỉ dưỡng, kinh doanh và sở hữu bất động sản tại Sa Pa.
Mercure Sapa Resort & Spa- Tổ hợp nghỉ dưỡng được đầu tư quy mô lớn nhất trên Sapa hiện nay
Kết hợp với Dự án xây dựng cáp treo Sapa - Fanxipang, Mercure Sapa Resort & Spa hứa hẹn sẽ giải cơn khát về nguồn cung các dịch vụ nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí chất lượng cao cho Du lịch Sapa.
Khu nhà phố được xây dựng hoàn toàn bằng vật liệu sẵn có ở Sapa là gỗ và đá
Giới đầu tư, chính quyền sở tại và người dân Sapa đều tin rằng, sự xuất hiện của những điểm nghỉ dưỡng giải trí có tầm sẽ giúp nâng cao chất lượng du lịch tại Sapa, giúp cho mảnh đất được thiên phú này phát huy hơn nữa tiềm năng, thu hút ngày càng nhiều du khách và dần biến thành một điểm du lịch mang tầm vóc quốc tế.
Thăm bản làng Sa Pa bằng đường mòn
Một trong những điểm tham quan thu hút đông đảo du khách đến Sa Pa (Lào Cai) là đi thăm các bản làng người dân tộc Mông, Dáy hoặc người Dao đỏ sống xung quanh thị trấn Sa Pa để tìm hiểu cách sống và phong tục tập quán của họ.
Có thể đến thăm những bản làng này bằng xe máy hoặc xe du lịch. Nhưng nếu bạn là người thích mạo hiểm và có chút sức khỏe thì tour thăm bản bằng đường mòn sẽ mang đến cho bạn nhiều điều thú vị.
Đường mòn quanh co vượt qua có những ngọn đồi nhiều sương mù - Ảnh: Minh Đức
Những chuyến đi bộ (treking) men theo những con đường mòn xuyên qua những ruộng bậc thang kỳ vĩ, những ngôi làng của người dân tộc ở Sapa... sẽ giúp bạn hòa nhập cuộc sống người bản địa, tận mắt chứng kiến cuộc sống hằng ngày của những người dân tộc.
Chúng tôi chọn tour đi thăm ba bản gồm Ý Linh hồ, Lao Chải và Tả Van với đoạn đường dài 12 km. 9g30, từ trung tâm thị trấn Sa Pa, cả nhóm bắt đầu khởi hành xuôi theo con đường hướng Lao Chải - Tả Van.
Sau khi vượt qua khoảng 2km đường nhựa, mọi người bắt đầu đi vào những con đường mòn quanh co chạy miết mải theo những ngọn đồi.
Thật sự thử thách với bản thân vì phải vượt qua những đoạn đường bùn nhão nhoẹt và trơn trượt mà chỉ có những đôi ủng cao su mới có thể "trị" được. Nhiều đoạn chỉ vừa đủ một người đi khi một bên là vách núi, bên còn lại là vực sâu... Nhưng trong cái lạnh của Sa Pa, chuyến treking lại mang đến cảm giác vô cùng thú vị.
Mọi cảnh đẹp cứ thế theo từng bước đi, hiện ra trước mắt để bạn hối hả thu hết vào tầm mắt, vào ống kính. Và rồi nhớ mãi, nhớ mãi sau khi kết thúc...
Từ trên đồi cao nhìn xuống bản Lao Chải lấp lánh ruộng bậc thang
Một nhóm khách nước ngoài đi xuyên qua những ruộng bậc thang ở Sapa
Có những đoạn đường rất hẹp với một bên là núi, một bên là vực
Bản Lao Chải xuất hiện xa xa. Đây cũng là nơi du khách thường nghỉ chân và dùng buổi trưa
Cây cầu treo bắc qua dòng suối dẫn vào bản Lao Chải với cả cầu mới và cũ
Một phụ nữ ngồi thêu thổ cẩm và bày bán trước nhà mình
Một gia đình người Mông cuốc đất trồng hoa màu tại mảnh nương trước nhà
Các em nhỏ say mê với trò chơi đánh cù
Hai mẹ con
Có thể đến thăm những bản làng này bằng xe máy hoặc xe du lịch. Nhưng nếu bạn là người thích mạo hiểm và có chút sức khỏe thì tour thăm bản bằng đường mòn sẽ mang đến cho bạn nhiều điều thú vị.
Đường mòn quanh co vượt qua có những ngọn đồi nhiều sương mù - Ảnh: Minh Đức
Những chuyến đi bộ (treking) men theo những con đường mòn xuyên qua những ruộng bậc thang kỳ vĩ, những ngôi làng của người dân tộc ở Sapa... sẽ giúp bạn hòa nhập cuộc sống người bản địa, tận mắt chứng kiến cuộc sống hằng ngày của những người dân tộc.
Chúng tôi chọn tour đi thăm ba bản gồm Ý Linh hồ, Lao Chải và Tả Van với đoạn đường dài 12 km. 9g30, từ trung tâm thị trấn Sa Pa, cả nhóm bắt đầu khởi hành xuôi theo con đường hướng Lao Chải - Tả Van.
Sau khi vượt qua khoảng 2km đường nhựa, mọi người bắt đầu đi vào những con đường mòn quanh co chạy miết mải theo những ngọn đồi.
Thật sự thử thách với bản thân vì phải vượt qua những đoạn đường bùn nhão nhoẹt và trơn trượt mà chỉ có những đôi ủng cao su mới có thể "trị" được. Nhiều đoạn chỉ vừa đủ một người đi khi một bên là vách núi, bên còn lại là vực sâu... Nhưng trong cái lạnh của Sa Pa, chuyến treking lại mang đến cảm giác vô cùng thú vị.
Mọi cảnh đẹp cứ thế theo từng bước đi, hiện ra trước mắt để bạn hối hả thu hết vào tầm mắt, vào ống kính. Và rồi nhớ mãi, nhớ mãi sau khi kết thúc...
Từ trên đồi cao nhìn xuống bản Lao Chải lấp lánh ruộng bậc thang
Một nhóm khách nước ngoài đi xuyên qua những ruộng bậc thang ở Sapa
Có những đoạn đường rất hẹp với một bên là núi, một bên là vực
Bản Lao Chải xuất hiện xa xa. Đây cũng là nơi du khách thường nghỉ chân và dùng buổi trưa
Cây cầu treo bắc qua dòng suối dẫn vào bản Lao Chải với cả cầu mới và cũ
Một phụ nữ ngồi thêu thổ cẩm và bày bán trước nhà mình
Một gia đình người Mông cuốc đất trồng hoa màu tại mảnh nương trước nhà
Các em nhỏ say mê với trò chơi đánh cù
Hai mẹ con
Sapa dồn sức cho sự kiến lớn 110 năm du lịch Sapa
Lễ kỷ niệm 110 năm du lịch Sa Pa là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, không chỉ góp phần quảng bá, phát triển kinh tế du lịch địa phương mà còn là cơ hội đưa hình ảnh Sa Pa nói riêng, Lào Cai nói chung tới rộng rãi bạn bè trong nước và quốc tế.
Đến nay, mọi công tác chuẩn bị cho lễ kỷ niệm đang được huyện Sa Pa gấp rút thực hiện, trong đó tập trung hoàn thành các công trình xây dựng cơ bản và chỉnh trang đô thị.
Công trình sửa chữa sân vận động trung tâm thị trấn, sân Quần là một trong 6 hạng mục xây dựng cơ bản quan trọng để phục vụ lễ kỷ niệm. Có mặt tại sân Quần, tôi nhận thấy tiến độ thi công hạng mục diễn ra khẩn trương, phấn đấu hoàn thành đúng kế hoạch được giao. Hiện, nhà thầu đã thi công xong phần kè đá chắn cát, vỉa hè, điện ngầm chiếu sáng, sân khấu...
Công trình sửa chữa sân vận động trung tâm thị trấn, sân Quần là một trong 6 hạng mục xây dựng cơ bản quan trọng để phục vụ lễ kỷ niệm. Có mặt tại sân Quần, tôi nhận thấy tiến độ thi công hạng mục diễn ra khẩn trương, phấn đấu hoàn thành đúng kế hoạch được giao. Hiện, nhà thầu đã thi công xong phần kè đá chắn cát, vỉa hè, điện ngầm chiếu sáng, sân khấu...
Với sân vận động trung tâm thị trấn, tới nay, phần đổ bê tông nền, lắp đặt hàng rào đã hoàn thành; các đơn vị thi công tiếp tục hoàn thiện nền, mặt đường pist. Tương tự, công trình chợ văn hóa Sa Pa cũng đã thi công xong phần thô, tiến hành hoàn thiện mái, lát nền sân. Riêng khu vực chợ bán mặt hàng tiêu dùng tươi sống đã lắp đặt xong thiết bị điện, phòng cháy, chữa cháy, chuẩn bị đưa vào hoạt động trước. Ông Nguyễn Ngọc Hinh, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Sa Pa cho biết: Các công trình sửa chữa, xây dựng cơ bản sẽ hoàn thành chậm nhất trước ngày 20/10, đảm bảo sân bãi, không gian để tổ chức lễ kỷ niệm.
Dự kiến, Lễ kỷ niệm 110 năm du lịch Sa Pa sẽ thu hút hàng vạn lượt du khách tới tham quan, nghỉ ngơi. Để tạo dấu ấn đối với khách du lịch, công tác chỉnh trang đô thị được huyện Sa Pa đặc biệt quan tâm, tập trung ở khu vực thị trấn. Tới nay, việc treo biển số nhà từ tổ dân phố số 1 đến hết tổ dân phố số 11 của thị trấn Sa Pa đã cơ bản hoàn tất. Các biển báo được lắp đặt đúng thứ tự số chẵn (bên phải) - số lẻ (bên trái) theo từng tuyến đường.
Dự kiến, Lễ kỷ niệm 110 năm du lịch Sa Pa sẽ thu hút hàng vạn lượt du khách tới tham quan, nghỉ ngơi. Để tạo dấu ấn đối với khách du lịch, công tác chỉnh trang đô thị được huyện Sa Pa đặc biệt quan tâm, tập trung ở khu vực thị trấn. Tới nay, việc treo biển số nhà từ tổ dân phố số 1 đến hết tổ dân phố số 11 của thị trấn Sa Pa đã cơ bản hoàn tất. Các biển báo được lắp đặt đúng thứ tự số chẵn (bên phải) - số lẻ (bên trái) theo từng tuyến đường.
Đối với những hộ đã có biển số cũ thì giữ nguyên số, thay lại biển mới cho đồng bộ, hợp mĩ quan đô thị. Với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, các tổ dân phố đã lập kế hoạch xin hỗ trợ xi măng, tiến hành đổ đường bê tông lối đi khu dân cư, ngõ xóm. Thời điểm này, nhân dân các tổ đã cơ bản làm xong đường bê tông giai đoạn 1. Ngoài ra, Ủy ban nhân dân thị trấn Sa Pa cũng khuyến khích, vận động người dân trồng hoa, cây cảnh, tạo mỹ quan đô thị.
Cũng nằm trong kế hoạch chỉnh trang đô thị, huyện Sa Pa đã đầu tư sửa chữa, thay mới hệ thống đèn đường chiếu sáng, khơi thông rãnh nước, xây dựng tuyến phố đi bộ, cải tạo vườn hoa. Ông Nguyễn Ngọc Hinh cho biết thêm: Trong tháng 10, huyện Sa Pa sẽ tập trung lực lượng để lập lại trật tự, giải phóng những hộ lấn chiếm hành lang, vỉa hè; thu gom các đường dây viễn thông, truyền hình; cải tạo trang trí nhà cửa; sửa chữa, lắp đặt mới nhà vệ sinh, thùng rác công cộng…
Để công tác phục vụ lễ kỷ niệm được chu toàn, Ủy ban nhân dân huyện Sa Pa đã thành lập Ban Chỉ đạo Lễ kỷ niệm 110 năm du lịch Sa Pa của huyện và phân công nhiệm vụ cho từng thành viên. Theo đó, Ban Chỉ đạo thường xuyên nắm bắt, chỉ đạo tình hình triển khai, thực hiện công tác chuẩn bị phục vụ lễ kỷ niệm của các cá nhân, cơ quan. Các tiểu ban: Tuyên truyền, khánh tiết; hậu cần và tiểu ban an ninh trật tự cũng xây dựng kế hoạch cụ thể với nhiệm vụ được giao.
Nhằm tạo sự thành công cho lễ kỷ niệm, quảng bá “thiên đường du lịch” tới đông đảo du khách, huyện Sa Pa đã xây dựng các chuyên mục, đưa thông tin về các hoạt động trước, trong và sau “Lễ kỷ niệm 110 năm du lịch Sa Pa” trên Cổng thông tin điện tử của huyện. Với các cơ quan thông tấn, báo chí của tỉnh và Trung ương, huyện Sa Pa tăng cường phối hợp, xây dựng nhiều chương trình, nội dung tuyên truyền. Bên cạnh đó, các hình thức tuyên truyền trực quan cũng được đẩy mạnh, như dựng makét, băng zôn, pa nô, áp phích, khẩu hiệu quảng bá; chiếu bóng lưu động.
Cũng nằm trong kế hoạch chỉnh trang đô thị, huyện Sa Pa đã đầu tư sửa chữa, thay mới hệ thống đèn đường chiếu sáng, khơi thông rãnh nước, xây dựng tuyến phố đi bộ, cải tạo vườn hoa. Ông Nguyễn Ngọc Hinh cho biết thêm: Trong tháng 10, huyện Sa Pa sẽ tập trung lực lượng để lập lại trật tự, giải phóng những hộ lấn chiếm hành lang, vỉa hè; thu gom các đường dây viễn thông, truyền hình; cải tạo trang trí nhà cửa; sửa chữa, lắp đặt mới nhà vệ sinh, thùng rác công cộng…
Để công tác phục vụ lễ kỷ niệm được chu toàn, Ủy ban nhân dân huyện Sa Pa đã thành lập Ban Chỉ đạo Lễ kỷ niệm 110 năm du lịch Sa Pa của huyện và phân công nhiệm vụ cho từng thành viên. Theo đó, Ban Chỉ đạo thường xuyên nắm bắt, chỉ đạo tình hình triển khai, thực hiện công tác chuẩn bị phục vụ lễ kỷ niệm của các cá nhân, cơ quan. Các tiểu ban: Tuyên truyền, khánh tiết; hậu cần và tiểu ban an ninh trật tự cũng xây dựng kế hoạch cụ thể với nhiệm vụ được giao.
Nhằm tạo sự thành công cho lễ kỷ niệm, quảng bá “thiên đường du lịch” tới đông đảo du khách, huyện Sa Pa đã xây dựng các chuyên mục, đưa thông tin về các hoạt động trước, trong và sau “Lễ kỷ niệm 110 năm du lịch Sa Pa” trên Cổng thông tin điện tử của huyện. Với các cơ quan thông tấn, báo chí của tỉnh và Trung ương, huyện Sa Pa tăng cường phối hợp, xây dựng nhiều chương trình, nội dung tuyên truyền. Bên cạnh đó, các hình thức tuyên truyền trực quan cũng được đẩy mạnh, như dựng makét, băng zôn, pa nô, áp phích, khẩu hiệu quảng bá; chiếu bóng lưu động.
Đối với các hoạt động trong lễ kỷ niệm, huyện đã xây dựng nhiều chương trình hấp dẫn để giới thiệu với du khách về di sản văn hóa các dân tộc Sa Pa; lựa chọn 100 diễn viên, nghệ nhân của các xã tập luyện, tham gia tổ chức đêm giao duyên; duyệt 16 tiết mục trình diễn trong đêm giao lưu văn nghệ; tổ chức Giải Quần vợt cúp Liên đoàn Quần vợt tỉnh Lào Cai; trưng bày 110 tác phẩm ảnh với chủ đề “Sa Pa nơi gặp gỡ đất trời”…
Khoảng thời gian từ nay đến hết tháng 10, huyện Sa Pa tập trung đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành các phần việc, tất cả sẵn sàng cho sự kiện quan trọng này.
Khoảng thời gian từ nay đến hết tháng 10, huyện Sa Pa tập trung đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành các phần việc, tất cả sẵn sàng cho sự kiện quan trọng này.
Văn hóa dân tộc trong lễ hội đường phố Sapa rực rỡ sắc màu
Rừng hoa Sapa, Âm vang điệu khèn đón bạn, Vũ hội khèn Mông là những chủ đề được trình diễn trong Lễ hội đường phố Sapa.
Lễ hội đường phố Sapa 2013 với chủ đề “Sapa rực rỡ sắc màu” sẽ diễn ra vào ngày 1/11 tại thị trấn Sapa, Lào Cai. Đây là lần đầu tiên sự kiện lễ hội đường phố được tổ chức với quy mô lớn và có nhiều hoạt động đặc sắc nhân kỷ niệm 110 năm du lịch Sapa.
Hơn 450 nghệ nhân, diễn viên sẽ tham gia lễ hội, trong đó có 300 học sinh Trường Trung cấp Văn hóa - Nghệ thuật và Du lịch Lào Cai. Ngoài ra, còn có sự tham gia của các doanh nghiệp và đông đảo người dân và du khách khi đến Sapa.
Theo kế hoạch, các xe diễu hành được trang trí theo các chủ đề khác nhau, đan xen là đội hình diễn viên biểu diễn các vũ điệu nghệ thuật sẽ diễu hành qua các tuyến phố chính của thị trấn Sapa và dừng tại ngã tư Thạc Sơn - Xuân Viên, ngã ba Thạch Sơn - Kim Đồng, ngã ba Kim Đồng - Ngũ Chỉ Sơn, ngã ba Xuân Viên - Ngũ Chỉ Sơn.
Những màn nghệ thuật mang đậm sắc thái văn hóa của đồng bào dân tộc Mông, Dao, Tày, Giáy… theo nhiều chủ đề như Rừng hoa Sapa, Sapa - rượu, Âm vang điệu khèn đón bạn, Vũ hội khèn Mông, Văn hóa ruộng bậc thang sẽ được trình diễn.
Ngoài ra, du khách sẽ được xem những nghệ nhân thuộc các làng nghề truyền thống giới thiệu những nét văn hóa độc đáo của dân tộc, thưởng thức ẩm thực của núi rừng Sapa.
Lễ hội đường phố nhằm tăng cường quảng bá du lịch theo hướng phát triển bền vững, thu hút du khách đến Sapa, tôn vinh di sản văn hóa phi vật thể địa phương, góp phần giáo dục truyền thống, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
Lễ hội đường phố Sapa 2013 với chủ đề “Sapa rực rỡ sắc màu” sẽ diễn ra vào ngày 1/11 tại thị trấn Sapa, Lào Cai. Đây là lần đầu tiên sự kiện lễ hội đường phố được tổ chức với quy mô lớn và có nhiều hoạt động đặc sắc nhân kỷ niệm 110 năm du lịch Sapa.
Hơn 450 nghệ nhân, diễn viên sẽ tham gia lễ hội, trong đó có 300 học sinh Trường Trung cấp Văn hóa - Nghệ thuật và Du lịch Lào Cai. Ngoài ra, còn có sự tham gia của các doanh nghiệp và đông đảo người dân và du khách khi đến Sapa.
Theo kế hoạch, các xe diễu hành được trang trí theo các chủ đề khác nhau, đan xen là đội hình diễn viên biểu diễn các vũ điệu nghệ thuật sẽ diễu hành qua các tuyến phố chính của thị trấn Sapa và dừng tại ngã tư Thạc Sơn - Xuân Viên, ngã ba Thạch Sơn - Kim Đồng, ngã ba Kim Đồng - Ngũ Chỉ Sơn, ngã ba Xuân Viên - Ngũ Chỉ Sơn.
Những màn nghệ thuật mang đậm sắc thái văn hóa của đồng bào dân tộc Mông, Dao, Tày, Giáy… theo nhiều chủ đề như Rừng hoa Sapa, Sapa - rượu, Âm vang điệu khèn đón bạn, Vũ hội khèn Mông, Văn hóa ruộng bậc thang sẽ được trình diễn.
Ngoài ra, du khách sẽ được xem những nghệ nhân thuộc các làng nghề truyền thống giới thiệu những nét văn hóa độc đáo của dân tộc, thưởng thức ẩm thực của núi rừng Sapa.
Lễ hội đường phố nhằm tăng cường quảng bá du lịch theo hướng phát triển bền vững, thu hút du khách đến Sapa, tôn vinh di sản văn hóa phi vật thể địa phương, góp phần giáo dục truyền thống, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)