Những cái lạ của ẩm thực Đà Lạt

Chè xé áo, sữa nành bò, bánh căn gạo dở… bạn măm măm bao giờ chưa? Ẩm thực Đà Lạt quả là có nhiều điều “lạ”.

“LẠ” TỪ CÁI TÊN

Nếu có dịp đi qua góc đường Hùng Vương – Trần Quý Cáp, bạn sẽ được thưởng thức một món chè mang tên xé áo. Nè, đừng có nghĩ bậy nha. Đó chỉ đơn giản là món chè đá giống với Phục Linh dưới Sài Gòn mình ấy mà.

Quán này toạ lạc ngay ngã ba Máy nước nên học sinh thường tụ tập rất đông mỗi khi tan học. Mỗi lần vào quán tụi nhỏ thường gọi “Cho con ly xé áo đi cô”. Hỏi ra mới biết, “xé áo” tức là “xáo é”, phát âm gần giống với “sáo é” – một cách chơi chữ rất độc đáo của học sinh phố núi về cái món chè sương sáo hột é.

Cô chủ quán của món chè “xé áo”.

Khi vào quán, bạn còn được thưởng thức món Gỏi khô bò quen thuộc. Ngộ nghĩnh ở chỗ, trên đây dân tình lại gọi là xấp xấp. Bạn có biết vì sao không? Xuất phát từ tiếng kéo khi cắt kêu “xấp xấp” đó mà.

Món xấp xấp

Món ăn này lên đây ăn có cảm giác khác hẳn. Có lẽ vì cái tên lạ mà ăn cũng thấy lạ nữa. Hương vị dù có hơi giống Sài Gòn nhưng vẫn có sự khác biệt khi dùng. Trên đĩa gỏi còn được phủ một ít mì giòn khô tạo cảm giác đỡ ngán khi ăn.

Khi ăn hết đĩa này, bạn vẫn có thể gọi thêm một đĩa mì khô – thường được rắc lên món gỏi xấp xấp để dùng cho đỡ nhạt miệng. Khi ăn bạn nên cho chút ớt phủ lên để làm dịu đi cái lạnh bên ngoài. Dù là quán cóc bên đường nhưng không gian khá thoải mái, bạn có thể ngồi tám với những chiến hữu của mình bao lâu tuỳ thích vì cô chủ quán ở đây hết sức thân thiện. Ở đây tất cả đều đồng giá 5k/ món.

Mì khô

“LẠ” TRONG CÁCH LÀM

Đi dọc khoảng 200 m theo đường Trần Quý Cáp, nhìn bên tay phải bạn sẽ bắt gặp quán bánh cuốn Thanh Trì. Đây là quán nổi tiếng từ xưa đến nay, dân địa phương ai cũng biết. Nếu đến Đà Lạt mà không thưởng thức món bánh cuốn ở đây thì thật là phí.

Bánh cuốn Thanh Trì.

Không như bánh cuốn ở Sài Gòn (thường dùng chung với chả lụa + tôm khô + nem sống) thì bánh cuốn tại đây lại ăn kèm với chả lụa và thịt nướng, giống hệt như món bún thịt nướng vậy đó. Nước mắm cũng khác nữa. Nếu như nước chấm ở thành phố, đồ chua được làm từ cà rốt và củ cải thì lên đây chúng được thay thế bằng đu đủ bào sợi. Ban đầu ăn thì cảm thấy hơi lạ nhưng khi đưa vào miệng nhóp nhép cùng với bánh cuốn thì vị ngon lạ. Điều đặc biệt là giá cực rẻ, chỉ có 15k/ đĩa mà thôi.

Đà Lạt càng về đêm càng lạnh, nhờ vậy mà tớ có dịp được thưởng thức món bánh căn mà bạn tớ làm tại nhà. Bánh căn nhìn giống như bánh khọt vậy, cũng đổ bột và trứng lên những chiếc khuôn nhỏ trong lò đổ bánh và chờ cho chín đều. Bánh được làm từ cơm nguội xay nhuyễn thành bột, khá là kinh tế đó.

Bánh căn

Một lưu ý khi làm món này là phải chọn loại gạo thiệt là dở để làm. Cậu bạn của tớ thường hay đùa “Để làm món bánh căn thì nên chọn loại gạo dở, nhưng đừng lấy loại cho heo ăn là được. Nếu chọn gạo ngon thì bột sẽ rất dẻo và như vậy khi xúc bánh ra khay rất khó, bột sẽ còn bị dính trên khuông, bánh sẽ nhảo tung chảo không ăn được.”

Bánh căn thường dùng chung với mắm nêm cay thiệt cay, lúc đó bạn sẽ cảm thấy ấm áp hơn trong cái không gian se lạnh của thành phố. Nhóm bọn tớ có ba đứa ở Đà Lạt, dù là con trai nhưng các chàng làm rất khéo không thua gì các cô nàng đâu nhé. Nhờ vậy mà tớ đã có một buổi tiệc bánh căn tại gia thú vị vô cùng.

VÀ CÒN “LẠ” KHI THƯỞNG THỨC

Nếu bạn đi khoảng 500 m theo hướng Tây Nam từ Hồ Xuân Hương sẽ bắt gặp các quán bánh tráng nướng. Món này quá quen thuộc với teenSài Thành nhưng tại Đà Lạt thì cách thưởng thức rất khác.

Nhân bánh được làm khá đơn giản nhưng mỗi lần cắn vào miếng nào thì y như rằng bạn không nỡ nuốt miếng đó. Kể ra cũng khá dễ để làm món này. Tớ hỏi bí kíp làm, cô cũng nhiệt tình hướng dẫn.

Vị mặn của dầu hành, một chút ớt bột lẫn bò khô xay nhuyễn hoà với cái vị béo ngậy của phô mai nóng chảy trên lò than khiến cho tớ không khỏi thèm thuồng bởi cái hương thơm quyến rũ của nó. Giá cũng khá mềm, chỉ có 15k/cái mà thôi.

Bánh tráng nướng trứng

Chiếc bánh khá to nên khi ăn bạn phải cắt nhỏ thành từng miếng, chấm với nước me chua chua trộn chung với tương ớt. Vị cay nồng trong nhân bánh càng khiến cho bạn cảm thấy ấm áp hơn giữa cái lạnh trời đêm ở phố núi.

Đi xuống một chút là con đường Tăng Bạt Hổ nho nhỏ nổi tiếng với món sữa đậu khói bay nghi ngút, thơm lừng một góc đường. Lần đầu tiên trong đời tớ mới biết sữa bò trộn chung với đậu phộng là như thế nào. Bạn có thể thưởng thức đậu xanh, đậu nành trộn chung với sữa bò tươi vẫn ngon lành cành đào. Mọi người ở đây gọi tắt món nước quen thuộc này là: nành bò, nành xanh, nành phộng… nghe hấp dẫn hẳn. Giá chỉ có 6k/ ly thôi à.

Sữa đậu có lẽ quá bình thường với mỗi người nhưng khi lên đây, bạn sẽ có một cảm giác thật khác. Vừa uống sữa nóng vừa quấn khăn len quanh cổ, người trùm kín mít mấy lớp thật là một cái thú khó tả.

Dân Sài Gòn như tớ lên đây chủ yếu là ăn với chơi. Nếu bạn muốn thưởng thức những “đặc sản” có 1-0-2 này ở Đà Lạt thì nên có một “thổ địa” dẫn đường. Điều đó sẽ giúp bạn tránh được những quán ăn,nhà hàng có giá cả trên trời mà chất lượng không được đảm bảo. Một tuần tại đây tớ đã thưởng thức rất nhiều nhưng tính ra “phí ăn” chẳng có bao nhiêu. Chúc bạn sẽ có một chuyến du lịch lý thú cùng những người bạn của mình.

6 khách sạn mang hơi thở châu Âu giữa Đà Lạt

Vùng cao nguyên xinh đẹp nổi tiếng bởi không khí mát mẻ và các tòa nhà cổ có kiến trúc Pháp sang trọng, quý phái. Đến Đà Lạt, bạn có thể chọn cáckhách sạn được thiết kế từ nội thất đến phong cảnh bên ngoài mang hơi thở châu Âu để tận hưởng cảm giác như đang ở tận “trời Tây”.

1. KHÁCH SẠN EMPRESS ĐÀ LẠT

Địa chỉ: 5 Nguyễn Thái Học, Phường 1, thành phố Đà Lạt

Khách sạn nhỏ xinh với hơn 20 phòng, nằm trên sườn đồi cạnh Hồ Xuân Hương lãng mạn, ngay Trung tâm Đà Lạt. Empress thu hút du khách bởi thiết kế theo phong cách Địa Trung Hải với chất liệu gỗ chủ yếu. Phòng ăn nhỏ ấm áp, điểm nổi bật là khu vực bar và café ngoài trời ở khoảnh sân nhỏ được lát đá, một đài phun nước ngay giữa, mang đến cảm giác như đang ở giữa một con hẻm nhỏ yên bình của châu Âu.

2. KHÁCH SẠN DU PARC ĐÀ LẠT

(Mercure Du Parc Đà Lạt trước đây)

Địa chỉ: 7 đường Trần Phú, Thành Phố Đà Lạt

Tòa nhà được xây dựng từ năm 1932, được cải tạo vào năm 1995, nhưng vẫn giữ nguyên các kiến trúc đậm chất Pháp ban đầu. Du Parc Đà Lạt khá quy mô với hơn 144 phòng nội thất sang trọng, ấm áp. Các hầm rượu, quầy bar tạo cảm giác như trong các lâu đài cổ.

Đặc biệt, ở khách sạn còn có tích hợp dịch vụ chơi tennis, và sở hữu khu vườn xanh mát khá rộng để khách chạy bộ hoặc nhâm nhi ly café giữa phố núi se lạnh.

3. KHU NGHỈ DƯỠNG CADASA ĐÀ LẠT

Địa chỉ: 16 Trần Hưng Đạo, Thành phố Đà Lạt

Khu nghỉ dưỡng với 16 biệt thự xây dựng kiểu Pháp với 64 phòng được thiết kế nội thất theo phong cách cổ kính, ấm áp. Cadasa Đà Lạt thu hút du khách bởi vị trí ngay trung tâm thành phố, nhưng khuôn viên phòng nghỉ lại nằm giữa rừng hoa và đồi thông tuyệt đẹp, yên tĩnh.
Trong khu nghỉ dưỡng này còn có nhà hàng Cafe Violet ngày thứ 4 khá nổi tiếng với thiết kế khu vườn xinh đẹp và Bar rượu Flamemco với sức chứa hơn 40 người.

4. RESORT HOÀNG ANH – ĐẤT XANH ĐÀ LẠT

3 Nguyễn Du, Thành phố Đà Lạt

Mới được xây dựng nhưng khu nghỉ dưỡng 4 sao này thừa hưởng kiến trúc các biệt thự nhỏ của Pháp hài hòa giữa khung cảnh phố núi. 122 phòng nằm trong các căn biệt thự ấm áp này đều được tích hợp các thiệt bị hiện đại nhất. Từ cửa sổ có thể nhìn ra rừng thông, các vườn hoa lãng mạn.

Nhà hàng, bar, khu vực café của resort cũng được thiết kế theo phong cách châu Âu sang trọng.

5. ANA MANDARA VILLAS ĐÀ LẠT RESORT & SPA

Địa chỉ: Lê Lai, Phường 5, Tp Đà Lạt

Ana Mandara Villas được xây theo tiêu chuẩn 5 sao với 70 phòng nằm trong 17 căn biệt thự được xây dựng theo phong cách Pháp vào những năm 1920 và năm 1930. Vừa sang trọng, quý phái mang đến cảm giác ấm áp, cổ kính, thơ mộng. Xung quanh các biệt thự là rừng thông và vườn hoa, phòng massage La Cochinchine Spa nhìn ra cảnh quan tuyệt đẹp của những ngọn núi xung quanh.

Nhà hàng Le Petit Dalat còn phục vụ tiệc nướng ngoài trời cũng như ăn uống tại phòng.

6. DALAT EDENSEE LAKE RESORT & SPA

Địa chỉ: Khu 2 Hồ Tuyền Lâm, Thành Phố Đà Lạt

Cảm giác đầu tiên khi đến Dalat Edensee Lake Resort & Spa là cảnh thiên nhiên hung vĩ xung quanh, hồ nước xanh trong như mặt gương, phản chiếu rừng thông đẹp như ở giữa vùng núi Bắc Âu. 112 phòng của khu nghỉ dưỡng cao cấp Dalat Edensee Lake Resort & Spa tạo cảm giác thoải mái, thư thái với nội thất tinh tế, từ ban công có thể ngắm nhìn đồi thông xanh mướt và mặt hồ Tuyền Lâm nên thơ.

Các dịch vụ ở đây đa dạng như các resort khác, đặc biệt nổi tiếng là phòng trị liệu, massage giữa khung cảnh thiên nhiên tuyệt vời.

Món ngon Đà Lạt

Muốn được nghỉ ngơi trong không khí trong lành, tiết trời se se lạnh và du lịch khám phá những danh thắng đẹp miền cao nguyên, du khách ở phía Nam sẽ đến Đà Lạt. Không những thế, bộ sưu tập món ngon Đà Lạt mang đặc trưng phố núi “vừa thổi vừa ăn” chắc chắn sẽ giúp chuyến đi của bạn trọn vẹn niềm vui.

 

1. Bánh canh. Địa chỉ: Bánh canh Xuân An, số 15 Nhà Chung, nằm gần bưu điện TP. Đà Lạt, ĐT: 0633 827690. Quán chỉ bán buổi chiều, buổi sáng bán bún bò và mì Quảng, giá 25.000 – 30.000 VND/tô.

2. Bánh bèo. Địa chỉ: Bánh bèo số 4 chính hiệu bà Hường, nay đã chuyển về 228 đường Phan Đình Phùng gần cây xăng Hồng Hưng, phục vụ từ 11h00 đến 20h00 mỗi ngày, giá khoảng 20.000 VND/phần 4 cái.

3. Bún bò ấp Ánh Sáng: Gọi là ấp song đó chỉ là một con đường bán bún bò Huế nằm ngay cạnh Hồ Xuân Hương. Khác với các nơi khác, tô bún bò Huế ở đây chân phương với nước dùng chỉ sóng sánh chút màu, khoanh giò to vừa, hành lá xắt nhuyễn và miếng huyết chín be bé. Ngoại trừ việc thiếu những trái ớt xanh sừng cong bày trên đĩa như các quán tại Huế, món bún bò tại đây gần như giữ trọn vẹn hương vị truyền thống của món ăn. Giá từ 20.000 – 30.000 VND/tô.

4. Nem nướng Bà Hùng. Địa chỉ: 254 Phan Đình Phùng, Đà Lạt, chỉ bán buổi chiều đến tối, duy nhất món nem nướng, giá 35.000 VND/phần. Ngoài ra còn Nem nướng bà Nghĩa - số 4  Bùi Thị Xuân bán cả ngày.

5. Quán ăn Tài Ký. Địa chỉ: 1/A2 Bùi Thị Xuân, Đà Lạt, từ Hồ xuân Hương đi lên khoảng 900 mét. Nổi tiếng với các món tiềm như gà, bồ câu, gân bò, gân heo, óc heo, ngọc hành…. tiềm với sâm và thuốc bắc nằm. Giá từ 35.000 – 50.000 VND/món.

6. Quán ăn Cu Đức: 6A Nguyễn Lương Bằng – Phường 2 – Tp. Đà Lạt. Quán rất nổi tiếng về các món ăn đặc sản Tây Nguyên để nhâm nhi, ăn chơi hay ăn cơm như bữa chính. Thực đơn quán có đến vài chục món khác nhau từ thịt rừng, gà, các món nướng…, giá từ: 59.000 – 119.000 VND, bán từ chiều tối đến khuya.

7. Hàng ăn chợ lầu Đà Lạt (chợ Lớn) đường Nguyễn Thị Minh Khai bán đủ thứ đồ ăn thức uống trên tầng 2 phía sau chợ, chỉ bán ban ngày, ngon rẻ.

8. Siêu thị bánh Liên Hoa - Đường 3/2, P1 TP. Đà Lạt – Nổi tiếng với những chiếc bánh ngọt nhỏ đẹp mắt, ngon miệng có giá từ 5.000 – 20.000 VND. Ở đây bán bánh mỳ xíu mại có vị ngon khác lạ so với những hàng bánh mỳ khác; và còn cả bánh mì chả, hủ tiếu bò kho, mì hoành thánh…, bán từ 7h00 sáng đến 11h30 đêm.

9. Bánh ướt lòng gà ở Trương Công Định nối liền Tăng Bạc Hổ (bên phải khu Hòa Bình, gần chợ Đà Lạt). Quán này nổi tiếng với cách chế biến nước mắm ngon, lạ miệng chỉ bán từ 2h00 chiều đến khoảng 7, 8h00 tối là hết.

10. Bánh tráng nướng - 112 Nguyễn Văn Trỗi 7.000 VND/cái, nếu nhiều khô bò thì 8.000 VND/cái. Nhà hàng ở bên tay trái, trước số nhà 61, bán từ 2h00 chiều đến 10h00 đêm.

11. Dâu Tây kem – 242D Phan Đình Phùng, Đà Lạt. Món kem độc đáo ở đây chính là món Dâu tây kem được làm từ dâu tây tươi hái tận vườn, sữa tươi, trứng và một số nguyên liệu khác., giá 8.000 VND/ly.

12. Dãy hàng đồ ăn tại khu chợ trung tâm thành phố Đà Lạt, hay còn gọi là khu phố Hòa Bình. Phố bán chủ yếu từ tối tới tận đêm khuya; các món ăn ở đây khá phong phú, từ bánh căn, bánh tráng quết trứng, súp cua tới bún bò Huế, mỳ Quảng, bún sườn, cơm tấm.. Giá cả các món ăn không quá cao, chỉ từ 6.000 VND mỗi bát súp, chiếc bánh tới 20.000 VND một bát bún, tô mỳ.

13. Bánh căn. Du khách có thể tìm thấy món này ở mọi ngõ ngách Đà Lạt nhưng ngon và nổi tiếng phải kể đến các quán nằm trên đường Tăng Bạt Hổ. Một cặp bánh có giá dao động từ 3.000 – 5.000 VND tuỳ thuộc vào nhân bánh. Thưởng thức món này ngon nhất là buổi sáng hoặc chiều tối.

14. Món xắp xắp ở bên bờ Hồ Xuân Hương (tương tự nộm bò khô ở Hà Nội và gỏi khô bò ở Sài Gòn), giá chỉ 10.000 – 15.000 VND/phần. Thành phần chính của món xắp xắp là đu đủ bào sợi, phổ bò hoặc gan heo rim kỹ, rau húng quế, nước mắm chua ngọt…

Hạ Long trong màn sương thú vị

 Nếu hỏi bất cứ ngư phủ nào trên Vịnh Hạ Long, chắc chắn du khách sẽ nhận được câu trả lời rằng họ rất thích… sương mù. Đơn giản, những ngày sương mù là dịp thuận lợi để đánh bắt mực. Mù càng dày, mực càng nhiều. Ngày mù nặng, tưởng như ta có thể cắt chúng ra thành từng khối. Ngày nhẹ, sương bảng lảng tạo nên khung cảnh hết sức lãng mạn.

Đứng trên boong tàu hay trèo lên lưng chừng đảo nhìn xuống mới thấy hết vẻ đẹp của Hạ Long trong sương. Sương la đà xuống sát mặt nước, chỉ có những đỉnh đảo đá nhô lên nên màn sương giống như tấm khăn voan trắng choàng lên mặt nước. Nhiều người thường ví Hạ Long giống như bức tranh thuỷ mạc khổng lồ chính là nhìn Hạ Long trong những ngày như thế. Du khách phương xa đến Hạ Long, sáng sớm, ngồi tàu hay thuyền nan đi giữa màn sương bao quanh, nghe văng vẳng tiếng gõ lộc cộc mạn thuyền đuổi cá; nhìn ánh lửa cùng làn khói vẩn vơ bay lên từ những chiếc thuyền câu của dân chài, hẳn sẽ rất ấn tượng. Lại có ý kiến cho rằng, Hạ Long huyền ảo nhất khi có một chút mưa lất phất, sương mù giăng nhè nhẹ. Những hòn đảo xanh, những núi đá muôn hình vạn dạng… cứ ẩn hiện giữa một màn sương khói mờ ảo.

 

Vào mùa xuân, những đảo đá của Hạ Long chập chờn trong màn sương bạc mông lung, thấp thoáng những đỉnh cao xanh lam lúc ẩn, lúc hiện. Đi giữa Hạ Long, du khách sẽ cảm giác đảo đá vừa lạ vừa quen, mờ mờ, ảo ảo; thuyền đi trong sương mà ngỡ trôi trong mây bồng bềnh. Mùa xuân, Hạ Long cũng chịu ảnh hưởng của những cơn mưa phùn như nhiều nơi khác khiến không khí ẩm ướt, trời se se lạnh… Nhưng đó là điều kiện cần thiết để các loài thực vật của Hạ Long thức dậy sau một mùa đông khô hạn. Những chồi non nảy nở, sinh sôi sẵn sàng cho một lần thay lớp áo mới. Trên các đảo đá, thảm thực vật dần chuyển từ màu xám khô cằn sang màu xanh tươi mơn mởn. Những loài như lan Ngọc nữ, nhài Hạ Long chuyên ra hoa vào mùa đông, khép lại cánh hoa, “nhường” phần khoe sắc cho các loài Cọ Hạ Long, Khổ cử đại nhung… Bức tranh đa sắc màu đảo đá – non nước – mây trời Hạ Long được “phối cảnh” bởi những màn sương nhẹ vốn đã đẹp nay càng đẹp hơn.

Ngắm sương mù ở Hạ Long, theo nhiều du khách có những vẻ đẹp rất riêng, khác hẳn với sương mù ở Sa Pa, Mù Căng Chải hay các điểm du lịch khác. Vì thế, Hạ Long luôn mang đến những trải nghiệm thú vị.

Huế - Lăng Đồng Khánh (Tư Lăng)

Lăng Đồng Khánh được xây dựng trên vùng đất thuộc làng Cư Sĩ, nay là thôn Thượng Hai, xã Thủy Xuân, thành phố Huế. Xung quanh lăng này có rất nhiều lăng mộ của bà con quyến thuộc nhà vua. Là một di tích trong quần thể di tích cố đô Huế đây là nơi an táng vua Đồng Khánh.

Đồng Khánh là anh trai của hai vị vua: Kiến Phúc, Hàm Nghi nhưng lại được đưa lên ngai vàng sau cùng, khi Hàm Nghi rời kinh thành phát chiếu Cần Vương kháng Pháp (7-1885).Sau khi lên ngôi, Đồng Khánh cho xây dựng ở bên cạnh lăng mộ của cha ngôi điện đặt tên Truy Tư để thờ cúng cha. Tháng 2-1888 công trình khởi công, công việc đang tiếp tục thì vua Đồng Khánh mắc bệnh và đột ngột qua đời vào tuổi 25 và mới 3 năm ở ngôi. Vua Thành Thái lên kế vị trong hoàn cảnh đất nước gặp nhiều khó khăn nên không thể xây cất lăng tẩm quy mô lớn cho vua tiền nhiệm, đành đổi điện Truy Tư thành Ngưng Hy để thờ vua Đồng Khánh. Thi hài nhà vua được mai táng đơn giản trên quả đồi có tên là Hộ Thuận Sơn, cách điện Ngưng Hy 30m về phía Tấy. Toàn bộ khu lăng tẩm được gọi là Tư lăng.

Mãi đến năm 1916, Khải Định, con trai của Đồng Khánh lên ngôi, mới cho tu sửa điện thờ và xây cất lăng mộ cho cha mình. Toàn bộ khu lăng mộ từ Bái đình, Bi đình đến Bửu thành và Huyền Cung đều được kiến thiết dưới thời Khải Định đến tháng 7-1917 mới hoàn thành. Riêng điện Ngưng Hy và các nhà cửa phụ thuộc tiếp tục được tu sửa cho đến tháng 5-1923 mới hoàn tất.

   Quá trình xây dựng lăng Đồng Khánh diễn ra lâu dài trong 4 đời vua (1888-1923). Đây là thời kỳ đất nước ta thực sự mất hết chủ quyền không còn giữ được tính thuần túy như thời kỳ trước. Lăng Đồng Khánh mang dấu ấn hai trường phái  kiến trúc của hai thời điểm lịch sử khác nhau. Sự tồn tại của hai khu vực lăng và tẩm làm rõ thêm điều này. Ơ khu vực di tích tẩm điện, nhìn tổng thể, các công trình vẫn mang dáng xưa: lối kiến trúc “trùng thiềm điệp ốc” (nhà có nhiều bộ mái nối tiếp nhau) ở chính diện và các nhà cửa phụ thuộc, vẫn những hàng cột sơn son thếp vàng lộng lẫy với trang trí tứ linh, tứ quý… quen thuộc. Đáng chú ý nhất là điện Ngưng Hy – nơi bảo lưu bậc nhất của Việt Nam. Trong chính điện có 24 đố bản vẽ các bức tranh trong điển tích “nhị thập tứ hiếu” kể về những tấm gương hiếu thảo ở Trung Hoa. Trên các cổ diêm, bờ nóc, bờ quyết của điện Ngưng Hy xuất hiện những phù điêu bằng đất nung với các trang trí rất dân dã như “ngư ông đắc lợi”, “gà chọi”, “cầm – kỳ – thi – họa”, hoa quả động vật… (trong lăng tẩm các vua tiền nhiệm hoàn toàn vắng bóng loại sản phẩm bằng đất nung cũng như các trang trí dân gian). Tuy nhiên, việc xuất hiện hệ thống cửa kính nhiều màu và hai bức tranh có miêu tả cuộc chiến tranh Pháp – Phổ thời Na-pô-lê-ông cùng một số hiện vật khác đã nói lên ảnh hưởng của văn hóa Tây Âu rõ nét.

 Ngược lại với phong cách truyền thống trong kiến trúc khu vực tẩm điện, kiến trúc di tích lăng mộ hầu như “Âu hóa” hoàn toàn từ đặc trưng kiến trúc, mô típ trang trí đến vật liệu xây dựng. Bi đình là sự biến thể của kiến trúc Romance pha trộn với kiến trúc Á Đông – tượng quan viên cao, gầy đắp bằng xi măng và gạch thay cho tượng đá, ngói ac-đoa, gạch ca rô…

Nhìn chung, di tích lăng Đồng Khánh được xây dựng trong buổi giao thời của lịch sử nền kiến trúc Á Đông phần nào phôi pha. Nó mở đầu cho thời kỳ kiến trúc pha trộn Âu Á, tân cổ. Người nghệ sĩ kiến tạo khu lăng đã thành công trong việc đưa yếu tố dân gian vào cung đình, khiến lăng Đồng Khánh phần hòa hợp với phong cách thôn dã…