Ẩm thực có thể trở thành thương hiệu du lịch Việt?

Trong các quốc gia và vùng lãnh thổ của châu Á, Việt Nam được xem là một trong những nước có văn hóa ẩm thực độc đáo và đa dạng. Xây dựng ẩm thực Việt Nam trở thành thương hiệu du lịch quốc gia vì thế không phải là điều nằm ngoài tầm với…

Trong các quốc gia và vùng lãnh thổ của châu Á, Việt Nam được xem là một trong những nước có văn hóa ẩm thực độc đáo và đa dạng. Xây dựng ẩm thực Việt Nam trở thành thương hiệu du lịch quốc gia vì thế không phải là điều nằm ngoài tầm với…

Luôn hút khách du lịch!

Phải khẳng định, ẩm thực Việt Nam luôn có một sức hấp dẫn mạnh mẽ với du khách khi ghé thăm đất nước hình chữ S. Bên cạnh những danh lam thắng cảnh đẹp cộng với một nền văn hóa, văn hiến truyền thống lâu đời, bạn bè quốc tế khi đến Việt Nam luôn tỏ ra thích thú với các món ăn ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam. Từ các món ăn đường phố đến các món ăn được chế biến kỳ công, tỉ mỉ, đều đem lại cho du khách những trải nghiệm khó quên.

Năm 2012, tại Faridabad, Ấn Độ, Tổ chức Kỷ lục châu Á đã chính thức công nhận và xác lập các món ăn nổi tiếng, duy nhất chỉ có ở Việt Nam do Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đề cử theo bộ tiêu chí xác lập "Giá trị Ẩm thực châu Á” của Tổ chức kỷ lục châu Á quy định, gồm có: Phở Hà Nội, Bún chả Hà Nội, Bún Thang Hà Nội, Bánh Đa Cua Hải Phòng, Cơm cháy Ninh Bình, Miến Lươn Nghệ An, Phở Khô Gia Lai, Gỏi cuốn Sài Gòn, Cơm Tấm Sài Gòn, Bún bò Huế, Mì Quảng.

Cơm sườn nướng, hạt dẻ nóng, chè, cháo, bún đậu, bánh mì, lẩu... cùng rất nhiều món ăn Việt khác cũng được các phóng viên chuyên trang tin tức, du lịch châu Á của kênh truyền hình đình đám thế giới CNN đánh giá dưới những góc độ độc đáo và ấn tượng...

Chị Maria (du khách Anh) khi đến Hà Nội đã chia sẻ: “Tôi rất ấn tượng với món phở của các bạn. Tôi đã nghe truyền thông giới thiệu nhiều về món ăn này nhưng phải đến khi được trực tiếp nếm thử, tôi mới thấy đây thực sự là một món ăn ngon”.

 

Những món ăn đường phố của Việt Nam luôn hấp dẫn du khách.

Một người dân Nhật khi được phỏng vấn nhân dịp kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Nhật Bản cũng chia sẻ: “Tôi biết đến Việt Nam nhiều qua các món ăn. Trong thời gian tới, tôi sẽ cùng các bạn của mình đến Việt Nam để thăm đất nước của các bạn cũng như thưởng thức những món ăn ngon”.

Những phản hồi rất tích cực của các phóng viên quốc tế, du khách đã cho thấy, ẩm thực Việt Nam thực sự có một sức hấp dẫn “không thể chối từ” với bất kỳ ai có cơ hội thưởng thức.

Cần có chiến lược!

Độc đáo, hấp dẫn và nổi tiếng là thế nhưng cho đến nay, ẩm thực vẫn không phải là một thương hiệu du lịch của Việt Nam. Chúng ta chưa có bất kỳ một chương trình quảng bá ẩm thực nào thực sự lớn và sâu rộng. Trong khi đó, “hàng xóm” của chúng ta như Hàn Quốc, Trung Quốc lại tổ chức nhiều lễ hội ẩm thực ngay trên đất nước Việt Nam hoặc các món ăn của các nước này du nhập vào nước ta khá nhiều và ngày càng trở nên nổi tiếng như: Kim chi, vịt quay Bắc Kinh… Đi dọc các con phố Hà Nội, không khó để tìm thấy những nhà hàng Hàn Quốc, Nhật Bản.

Trong hội thảo “Định vị thương hiệu du lịch Việt Nam”, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Tổng giám đốc Công ty Du lịch Vietravel đã đưa ra đề xuất, biến ẩm thực Việt Nam trở thành một thương hiệu du lịch. “Việt Nam là quốc gia có thế mạnh về ẩm thực. Trong tất cả các giá trị văn hóa, ẩm thực tác động nhanh nhất đến người tiếp nhận. Văn hóa ẩm thực tạo nên sự so sánh về sự khác biệt giữa văn hóa ẩm thực các quốc gia và tạo cảm nhận bao trùm cả nền văn hóa dân tộc. Xây dựng ẩm thực Việt Nam trở thành thương hiệu du lịch quốc gia, chúng ta đã tận dụng thế mạnh về nông nghiệp sẵn có, những cái nhất của Việt Nam như: Hồ tiêu, cà phê, lúa gạo và thực phẩm từ nước ngọt, biển đang có vị trí trên thương trường và có sức cuốn hút đối với quốc tế”, ông Nguyễn Quốc Kỳ khẳng định.

Rõ ràng đây là một đề xuất hay, có tính khả thi cao. Với danh tiếng sẵn có, sự độc đáo đa dạng của các món ăn, việc đưa ẩm thực Việt Nam trở thành một thương hiệu du lịch sẽ không khó nếu có sự bắt tay giữa những nhà hoạch định chính sách cùng một chiến lược phát triển rõ ràng.

Để xây dựng ẩm thực Việt Nam trở thành một thương hiệu du lịch quốc gia còn rất nhiều việc phải làm. Nhưng nếu không bắt đầu thì chúng ta sẽ đánh mất một cơ hội quảng bá Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Khởi động Festival Huế 2014

Ông Ngô Hòa, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế, Trưởng ban tổ chức Festival Huế 2014 cho biết: Tiếp tục chủ đề Di sản văn hóa với hội nhập và phát triển, Festival Huế 2014 (lần thứ 8) sẽ chính thức khai mạc vào tối thứ bảy ngày 12.4.2014.

Trong thời gian từ 12-20.4.2014, Festival Huế 2014 sẽ tiếp tục là nơi tụ hội nghệ thuật đặc sắc của các thành phố cố đô của VN và nhiều đoàn nghệ thuật của các quốc gia trên thế giới; là hoạt động văn hóa đặc biệt trong khuôn khổ diễn đàn giao lưu văn hóa Đông Á - Mỹ La tinh do Bộ Ngoại giao đề xướng.

Theo kế hoạch, nhiều chương trình lễ hội độc đáo, hoành tráng sẽ diễn ra liên tục trong 9 ngày đêm, như chương trình nghệ thuật khai mạc; Đêm Hoàng Cung; lễ hội Áo dài; chương trình sân khấu hóa; lễ Tế Giao; chương trình Đêm Phương Đông...

Báo Anh ca ngợi sức hút của Việt Nam

Với Liz Boulter, một ấm trà gốm nhỏ, một chiếc đĩa sơn mài và chiếc khăn được làm thủ công là những ấn tượng đầu tiên khi đến Việt Nam.

Liz Boulter - một du khách Anh đã có chuyến du lịch tuyệt vời ở Việt Nam. Dưới đây là những trải nghiệm thú vị ở dải đất hình chữ S của Boulter được đăng tải trên tờ The Guardian của Anh : "Câu chuyện của tôi bắt đầu với việc nhìn thấy một ấm trà gốm nhỏ, một chiếc đĩa sơn mài và chiếc khăn được làm thủ công. Đó chỉ là sự khởi đầu cho tour du lịch của tôi khi đến Việt Nam. Tôi không phải là một tín đồ nghiện mua sắm nhưng giá thành của mỗi sản phẩm ở đây đã hấp dẫn tôi bởi không sản phẩm nào có giá cao hơn 2 bảng Anh (68.000 đồng). Tôi cho rằng đây là những sản phẩm bán lẻ có giá thành vừa túi khách du lịch như tôi. Có rất nhiều sản phẩm thủ công bán cho khách du lịch ở Việt Nam nhưng một số lại có xuất xứ từ Trung Quốc. Tôi biết rằng, mua những sản phẩm truyền thống của địa phương có thể góp phần thay đổi cuộc sống của người dân nơi đây. Một số sản phẩm thủ công truyền thống mà Boulter chiêm ngưỡng và mua về làm quà.

Sa Pa níu gọi hồn người

Hơn 100 năm nay, người từ muôn phương cảm nhận một cách sâu sắc rằng, những ngọn núi xa mờ trùng điệp, những thửa ruộng bậc thang chênh vênh, những màu hoa bất tận, những chuyến ngựa thồ thong thả, những điệu khèn và lời hát giao duyên, những tầng mây và sương mù tuyết trắng... đã và đang làm nên một thung lũng Sa Pa tuyệt đẹp với cảnh sắc như thực như mơ. Cũng trong chừng ấy thời gian, rất nhiều người đã nhận ra mình có tình yêu với Sa Pa bởi sau lần đến đó lòng không muốn về.

Có thể tin chắc một điều rằng, từ thuở hoang sơ của mình, chính cái thung lũng có Xuân, Hạ, Thu, Đông trong mỗi một ngày đêm này đã sản sinh mận Tả Van và đào Sa Pa nổi tiếng. Vào mùa Xuân, Sa Pa làm say lòng người bằng vô vàn cánh hoa đào khoe sắc hồng thắm trên triền núi, vực khe, nơi lòng thung, đường lên điểm cao nhất của nóc nhà Đông Dương là đỉnh Phanxiphăng, khắp dãy Hoàng Liên Sơn... Từ đỉnh Hàm Rồng có thể chiêm ngưỡng cái thị trấn được hoa đào vây quanh từ trên cao xuống dưới thấp bởi những vườn đào tiếp vườn đào hoặc bằng phẳng như chiếu trải hoặc bám vào sườn non mà cao dần lên tạo thành tấm thảm hồng thắm khổng lồ.

Khi đào trẩy hoa, các cô gái H’mông đi chợ Sa Pa với những chiếc váy sặc sỡ xếp nhiều nếp cứ xòe ra như sóng lượn theo bước chân. Những cô gái ấy, trong đêm Xuân náo nức là điểm đến của tiếng khèn dìu dặt, điệu đàn môi tha thiết gọi bạn tình cứ nồng nàn, xao xuyến và quấn quýt: “Tôi là con chim chưa có tổ, cây rừng nhiều mà tôi là con khướu chưa có cành đậu, từ rất xa gió mách tôi ở đây có em”, “Em thơm như hoa rừng, có lòng thương anh thì hãy đến đây”, “Ta muốn sống với em như đôi chim gáy, ta muốn sống với em như đôi chim cu”. Trong mùa Xuân, thời gian của cuộc sống ở nơi này được tính bằng những phiên chợ kết đôi vùng cao, sự rộn ràng của Tết nhảy, nhịp ném còn với bắn cung và bắn nỏ, tiếng hót của hoàng yến và họa mi theo các chàng trai cưỡi ngựa đến những nơi bao giờ cũng đọng lại trong tâm hồn nỗi chuếnh choáng trọn đời.

Vẻ đẹp thiên nhiên và con người Sa Pa níu lòng du khách

2. Một cách lặng lẽ, Sa Pa là nơi truyền vào lòng người tình yêu cùng sự tôn trọng thiên nhiên trong từng khoảnh khắc. Tại đây, sự thật đó xảy ra thật tự nhiên và thân thiết trong tâm cảm khi con người ngắm ngọn núi có dáng vẻ mềm mại của một con rồng đang uốn lượn, trong lúc bâng khuâng giữa những đám mây bồng bềnh vờn quanh, vào phút ngẩn ngơ nhìn dòng nước thác Bạc như từ trời cao đổ xuống và rồi theo nó mà đến thung lũng Mường Hoa để đọc trên hàng trăm phiến đá hoa cương những điều mà từ thời cổ đại, con người của các dân tộc H’mông, Giáy, Tày, Dao, Xá Phó hiểu ra từ sông suối, ruộng bậc thang, núi non, mặt trời, bản làng.

Hiện thực mênh mang và gợi cảm đó thôi thúc con người khám phá những cánh rừng sa mu xanh thẳm đượm mùi thơm se sắt tỏa ra từ những tán lá duyên dáng hình nón cứ mãi rì rào với cơn gió xinh; làm quen với những ngôi nhà mờ ảo trong sương có vườn thược dược, cụm cẩm chướng, giậu cúc, luống hồng, hàng mận trắng; nâng chén rượu San Lùng bên bếp lửa bập bùng trong đêm lành lạnh ngát mùi cơm ngô và cá suối mà say nụ cười ấm áp màu thổ cẩm; nghe trong làn gió núi âm thanh xào xạc của những tàng tùng trầm tư, thân trúc mảnh khảnh chờ đón những bông tuyết đầu mùa rồi lại đến. Cứ thế dần hiểu tại sao những loài hoa đỗ quyên, cây đỗ trọng, linh chi, xuyên khung, thảo quả, đẳng sâm khiến nhiều người vượt núi băng rừng đi tìm. Và, trên những nẻo đường tìm kiếm các loại dược liệu quý đó ở Sa Pa, con người vẫn thường gặp những hang động đẹp kỳ ảo, các loài chim và thú quý hiếm.

Trên đèo Ô Quý Hồ, rừng đào bạt ngàn sẽ làm nguôi tan niềm luyến tiếc những cánh rừng pơ mu, rừng thảo quả ở Tả Van, Séo Mí Tỷ; những con đường mòn lòa xòa hoa dại níu bước chân người ở Tả Phìn bởi hoa đào nở tưng bừng trên sườn núi tựa màu má hồng của thiếu nữ ở Hầu Thào và Nậm Sài đang dệt thổ cẩm đằng sau khung cửa, của người con gái trong lần hò hẹn bên gốc sa mu và rặng mận quyến luyến tiếng đàn môi chung tình thủ thỉ. Những thiếu nữ ấy đang dệt chiếc khăn của đời mình với một tấm chân tình: “Vì yêu anh em dệt khăn này, lòng em nhớ người em tặng, dù xa nhau bao tháng ngày, khăn vẫn bên người” và “em chờ đến ngày anh trồng xong lúa, trồng xong nương ngô anh đón em về”.

Khách đa tình vì thế đã đề thơ vào ngày đến Sa Pa với niềm tỏ bày chân thật rằng: “Sa Pa vừa mới đặt chân, nghiêng nghiêng phố núi tần ngần theo em,... có gì líu ríu bước chân, có gì lãng đãng như gần như xa, có gì như ngọc như ngà, có gì như nụ như hoa bềnh bồng,... bàn tay tìm đến bàn tay, và người và núi đã lây sắc chàm...” (Trần Nhương). Cùng với những làn mây và bông tuyết trắng, sắc đào hồng thắm, trái mận tươi giòn, bồi hồi kèn lá, rộn ràng vó ngựa, e ấp nụ cười sơn nữ, xốn xang lời hát trao tình bên ánh lửa, sau hơn 100 năm tuổi tác, Sa Pa vẫn níu gọi hồn người. Và đến mai sau...

Thiếu sự gắn kết giữa làng nghề và du lịch

Trong khi ngành du lịch luôn lo lắng vì thiếu điểm đến cho du khách, thì các làng nghề - nơi được đánh giá là đầy tiềm năng để phát triển du lịch lại eo sèo khách tham quan.

Các nhà quản lý du lịch Hà Nội đang tìm cách nối hai "vế" này để đẩy mạnh ngành công nghiệp không khói, trước tiên là bằng sự quảng bá từ Liên hoan du lịch các làng nghề Hà Nội.

Lơ lửng hai "vế"

Du lịch Việt Nam nói chung và du lịch Hà Nội nói riêng, bấy lâu nay vẫn chưa tìm được ẩn số trong bài toán thiếu điểm đến và thiếu sản phẩm du lịch. Nhưng nghịch lý là hơn 1.000 làng nghề của Hà Nội trong tổng số hơn 3.000 làng nghề truyền thống của cả nước lại chỉ một vài nơi được nhắc đến trong các tour du lịch. Ở Hà Nội chỉ thấy làng gốm Bát Tràng, lụa Vạn Phúc, còn rèn Đa Sĩ, nón Chuông, quạt Chàng Sơn… nổi tiếng là thế song vẫn chưa có tên trên bản đồ du lịch Thủ đô.
 

Khách tham quan, mua sắm tại chợ gốm Bát Tràng.

Qua thực tế "đi tour", nhiều người làm du lịch thừa nhận, khách quốc tế rất thích tìm hiểu, khám phá và mua sắm sản phẩm ở làng nghề truyền thống. Song, những gì du khách cần, nơi ấy đều chưa đáp ứng được. Cụ thể, không có người giới thiệu, hướng dẫn chuyên về du lịch làng nghề, không có sản phẩm du lịch… Đấy là chưa nói một vài làng nghề còn trộn lẫn vào trong sạp hàng bày bán "đặc sản" làng mình những sản phẩm của Trung Quốc. Vậy thì làng nghề có gì để hấp dẫn du khách?

Nhìn về phía ngành du lịch, không hề thấy một tour du lịch làng nghề nào đặc thù, cũng không có sự quảng bá dành riêng cho góc du lịch này. Có chăng chỉ là sự nhanh nhạy và thức thời của một vài công ty lữ hành khi đưa thêm vào tour của họ chương trình tham quan làng nghề.

Không ít người nói rằng, làng nghề chính là "mỏ tài nguyên" của du lịch, bởi ở đó chứa đựng cả phong tục tập quán, nghề truyền thống lẫn đặc thù văn hóa Việt. Nhưng rõ ràng du lịch chưa biết tận dụng làng nghề, làng nghề chưa biết lấy du lịch làm điểm tựa, nên cả hai vẫn đứng như hai "vế" của một câu văn thiếu sự kết nối.

Cầu nối

Nhìn về phía làng nghề, ông Phạm Trung Lương - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển du lịch Việt Nam nhận xét, hầu hết làng nghề đều gặp khó về cơ sở hạ tầng, giao thông. Làng nghề chưa được đầu tư chiều sâu cho cách làm du lịch, người làng nghề chưa nhận thức được giá trị của du lịch đem lại. Thế nên, sự đầu tư của người làng nghề cho việc phát triển du lịch cũng cầm chừng, sản phẩm làng nghề vì thế cũng đơn điệu, kém hấp dẫn.

Thực ra, trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam, du lịch làng nghề đã được nhắc đến như một lĩnh vực ưu tiên hàng đầu. Ngành du lịch Thủ đô cũng quan tâm đến giá trị, tiềm năng của làng nghề trong phát triển du lịch. Song, một khi những cái thiếu vẫn nằm vẹn nguyên ở làng nghề, những sự đầu tư về nhân lực, định hướng phát triển, những hoạt động xúc tiến du lịch làng nghề vẫn chưa được khơi dậy từ ngành du lịch, thì cầu nối giữa du lịch và làng nghề vẫn mong manh.

Trong nỗ lực và mong muốn phát triển du lịch làng nghề, Phó Giám đốc Sở VHTT&DL Hà Nội Mai Tiến Dũng đã nghĩ đến một tổ hợp liên kết giữa bán hàng lưu niệm, hàng thủ công mỹ nghệ kết hợp với các dịch vụ ăn nghỉ, giới thiệu ẩm thực Việt Nam, trình diễn cách làm sản phẩm làng nghề. Và trước mắt, để mở đường cho du lịch làng nghề, các nhà quản lý đang dồn sức cho "Liên hoan du lịch làng nghề truyền thống Hà Nội và các tỉnh Đồng bằng sông Hồng 2013". Mục tiêu lớn nhất là gắn hoạt động của làng nghề với du lịch, đưa những sản phẩm của làng nghề đến gần người tiêu dùng, kết nối làng nghề với một số doanh nghiệp du lịch nước ngoài… Tuy nhiên, đây chỉ là bước khai màn, còn để hình thành cây cầu nối giữa du lịch và làng nghề thì hạ tầng nơi làng nghề phải khác, người làng nghề lẫn người làm du lịch phải biết và chủ động với làm du lịch.

Hưởng ứng Ngày Du lịch thế giới (27/9) năm 2013 với chủ đề "Bảo vệ tài nguyên nước", Tổng cục Du lịch Việt Nam tổ chức cuộc diễu hành vào ngày 26 và 27/9. 150 sinh viên của các trường cao đẳng, đại học có đào tạo về du lịch sẽ tham gia hoạt động này nhằm kêu gọi các doanh nghiệp, cộng đồng, du khách chung tay sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn tài nguyên nước.

 

Hai danh thắng của Sa Pa được công nhận kỷ lục Việt Nam

Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) đã xác lập kỷ lục đối với hai danh thắng của huyện Sa Pa (Lào Cai), đó là: Đèo Ô Quy Hồ - Đèo dài nhất Việt Nam và Thửa ruộng bậc thang có nhiều bậc nhất- 121 bậc, ở thôn Vù Lùng Sung, xã Trung Chải, huyện Sa Pa.

 

Đèo Ô Quy Hồ Danh thắng đèo Ô Quy Hồ nằm trên Quốc lộ 4D, cắt ngang dãy Hoàng Liên Sơn, nối liền hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu, có chiều dài gần 50 km; ruộng bậc thang nhiều bậc nhất nằm ở thôn Vù Lùng Sung, xã Trung Chải, huyện Sa Pa, có 121 bậc với trên 100 năm tuổi, được xem là một trong những thửa ruộng bậc thang đẹp nhất ở Sa Pa. Trước đó, tỉnh Lào Cai đã đề nghị với Tổ chức Kỷ lục Việt Nam ba danh thắng, tuy nhiên chỉ có hai danh thắng được xác lập. Danh thắng còn lại không được xác lập là quần thể ruộng bậc thang nằm trên địa bàn ba xã: Lao Chải, Tả Van, Hầu Thào trong thung lũng Mường Hoa, huyện Sa Pa, có tổng diện tích khu vực khoanh vùng bảo vệ là 935,42 ha. Tổ chức Kỷ lục Việt Nam sẽ tiến hành trao chứng nhận kỷ lục Việt Nam cho hai danh thắng nói trên vào dịp kỷ niệm 110 năm du lịch Sa Pa, ngày 2/11 tới.